Czynniki zagrożeń zawodowych
HAŁAS I DRGANIA

 

Nowe rozwiązanie układu przekazywania dźwięku użytkownikowi ochronnika słuchu - koncepcja i konstrukcja
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2023 str. 23-28

dr inż. Rafał Młyński dr inż. Emil Kozłowski dr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Stosowanie ochronników słuchu wiąże się z ograniczaniem dźwięku docierającego do uszu ich użytkownika, przez co ograniczona jest również możliwość percepcji dźwięków, których odbiór jest istotny w miejscu przebywania pracownika. Z tego względu coraz powszechniej stosowane są rozwiązania w postaci układów elektronicznych wbudowanych w ochronniki słuchu, umożliwiające przekazywanie pod te ochronniki odpowiednio przetworzonych dźwięków. Rozwiązania obecnie stosowane w ochronnikach słuchu z regulowanym tłumieniem oferują możliwość wpływu na właściwości dźwięku przekazywanego użytkownikowi ograniczoną do prostej regulacji ogólnego wzmocnienia w torze odtwarzania sygnału. W artykule przedstawiono koncepcję rozwiązania przeznaczonego do wykorzystania w ochronniku słuchu i umożliwiającego dopasowanie właściwości przenoszonego dźwięku do potrzeb użytkownika dzięki poprawie odbioru użytecznych dźwięków poprzez kształtowanie charakterystyki częstotliwościowej przenoszonego dźwięku.

 

DOI: 10.54215/BP.2023.03.6.Mlynski



Różnorodność krajobrazu dźwiękowego Parku Śląskiego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2023 str. 20-24

mgr inż. Magdalena Miterska, dr hab. Janusz Kompała Główny Instytut Górnictwa, Zakład Akustyki, Elektroniki i Rozwiązań IT

Park Śląski o powierzchni 535 hektarów znajduje się w centrum największej polskiej aglomeracji i stanowi miejsce wypoczynku mieszkańców pobliskich miast. Przeanalizowano krajobrazy dźwiękowe w różnych częściach parku: w Wesołym Miasteczku, zoo, skansenie, ogrodzie różanym, na Polach Marsowych oraz w okolicach planetarium. W wyniku badań wyodrębniono w parku strefy głośne i ciche. Wskazano na znaczenie odpowiedniego projektowania parków miejskich względem hałasu w ich otoczeniu. Ze względu na obszary o różnym przeznaczeniu i lokalizację parku jego poszczególne części różnią się krajobrazem dźwiękowym. W artykule przedstawiono charakterystykę krajobrazu dźwiękowego poszczególnych obszarów Parku Śląskiego.

 

DOI: 10.54215/BP.2023.02.4.Miterska



Ocena jakości akustycznej pomieszczeń biurowych typu open space z uwzględnieniem normy ISO 22955:2021
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2022 str. 22-27

dr hab. inż. Witold Mikulski (ORCID: 0000-0002-2387-9631) Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W PN-B-2151-4:2015 wyróżnia się dwa typy wielkopowierzchniowych pomieszczeń pracy: grupę 1 – pomieszczenia biurowe open space (inaczej zwane otwartymi pomieszczeniami do prac administracyjnych), sale operacyjne banków i urzędów, biura obsługi klienta, oraz grupę 2 – centra obsługi telefonicznej. W każdej z tych grup określona jest minimalna chłonność akustyczna pomieszczenia. W PN-EN ISO 3382-3:2012 wprowadzono cztery inne kryteria akustyczne pomieszczeń, dotyczące grupy 2. Do stanowisk pracy lub wymienionych pomieszczeń odnoszą się także kryteria związane z dopuszczalnym hałasem, określone w PN-N-01307:1994 oraz PN-B-02151-2:2018. Omawiane kryteria opracowano od 28 do czterech lat wstecz i w wielu przypadkach nie są one w pełni dostosowane do obecnie eksploatowanych pomieszczeń. Skutkiem tego było wprowadzenie w nowej normie ISO 22955:2021 nowego podziału wielkopowierzchniowych pomieszczeń pracy na sześć klas, w tym klasy pomieszczeń przeznaczonych do pracy biurowej, ale bez wyposażenia. W artykule omówiono wymagania oraz podano kryteria oceny pomieszczeń biurowych open space według ISO 22955:2021 oraz norm: PN-N-01307, PN-B-02151-2, PN-B-02151-4 i PN-EN ISO 3382-3.

 

DOI: 10.54215/BP.2022.12.32.Mikulski



Pomiary hałasu wytwarzanego przez źródła znajdujące się blisko ucha – na przykładzie zestawów słuchawkowych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7/2022 str. 21-24

dr inż. EMIL KOZŁOWSKI (ORCID: 0000-0003-4685-1145), dr inż. RAFAŁ MŁYŃSKI (ORCID: 0000-0002-0500-0638) Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono wyniki pomiarów parametrów hałasu wytwarzanego przez zestawy słuchawkowe. Wyniki bezpośredniego pomiaru z zastosowaniem manekina akustycznego zostały skorygowane w taki sposób, aby otrzymane wartości odpowiadały warunkom pola swobodnego i można je było odnieść do obowiązujących w Polsce wartości kryterialnych oceny narażenia na hałas. W przypadku równoważnego poziomu dźwięku A wartości poprawki zostały wyznaczone według znormalizowanej metody, natomiast w przypadku maksymalnego poziomu dźwięku A i szczytowego poziomu dźwięku C zaproponowano własną metodę wyznaczania wartości tej poprawki. Zaprezentowane w artykule wyniki pomiarów potwierdziły, że w odniesieniu do badanych zestawów słuchawkowych, przy określonych ustawieniach układu wzmocnienia, nie wystąpiły przekroczenia wartości NDN oceny narażenia na hałas. Istnieje jednak możliwość przekroczenia progu działania w przypadku poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do ośmiogodzinnego dobowego wymiaru czasu pracy. Ponadto pomiary wykazały, że wartości poprawki równoważnego poziomu dźwięku A, maksymalnego poziomu dźwięku A i szczytowego poziomu dźwięku C są do siebie zbliżone niezależnie od metody ich wyznaczania Wartości poprawki zależą zaś od zestawu słuchawkowego, który służy do odtwarzania sygnału testowego.

 

DOI: 10.54215/BP.2022.07.19.Kozlowski



Obrazowanie akustyczne – zalety i możliwości zastosowania w zwalczaniu zagrożenia hałasem
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2021 str. 18-23

dr inż. Leszek Morzyński inż. Adam Swidziński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Radek Štramberský Department of Control Systems and Instrumentation, VSB –Technical University of Ostrava, Ostrava, Czech Republic Paula Pavaluca Faculty of Engineering, „Lucian Blaga” University of Sibiu, Romania

Identyfikacja źródeł hałasu jest jednym z istotnych elementów procesu ograniczania tego zagrożenia  w środowisku pracy. Umożliwia wskazanie dominującego źródła hałasu oraz ułatwia dobór rozwiązań i środków technicznych mających na celu jego ograniczanie. Identyfikacja źródeł hałasu z zastosowaniem tradycyjnych technik pomiarowych i przyrządów pomiarowych z pojedynczym mikrofonem czy sonda natężeniowa jest czasochłonne, a w wielu przypadkach bardzo trudne. Odwzorowanie parametrów pola akustycznego w postaci graficznej znakomicie ułatwia proces lokalizacji źródeł energii akustycznej oraz dróg jej propagacji. Obrazowanie akustyczne, inaczej wizualizacja dźwięku, jest graficzną formą prezentacji zjawisk akustycznych, w której parametry emitowanego hałasu przedstawiane są w postaci barwnej mapy nałożonej na obraz jego źródła. W artykule omówiono jedną z podstawowych technik obrazowania akustycznego, jaką jest beamforming, oraz urządzenia do obrazowania akustycznego z zastosowaniem tej techniki, czyli kamery akustyczne. Na przykładach wyników badań laboratoryjnych i w warunkach rzeczywistych przedstawiono zalety i możliwości wykorzystania tej techniki oraz jej ograniczenia.

 

DOI: 10.54215/BP.2021.12.10.Morzynski



Propozycje rozwiązań filtrowania sygnału w elektronicznych systemach przekazywania dźwięku
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2021 str. 22-27

dr inż. RAFAŁ MŁYŃSKI, dr inż. EMIL KOZŁOWSKI, dr inż. LESZEK MORZYŃSKI, inż. ADAM SWIDZIŃSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Właściwa percepcja dźwięków w środowisku pracy, najczęściej dźwiękowych sygnałów bezpieczeństwa, ale również ostrzeżeń słownych od współpracowników, wpływa na zwiększenie stopnia bezpieczeństwa przebywania w miejscu pracy. Istotne jest zatem, aby właściwości dźwięków przekazywanych z wykorzystaniem systemów elektronicznych były jak najlepiej dostosowane do możliwości ich odbioru przez pracownika – z uwzględnieniem warunków akustycznych panujących w miejscu użytkowania takich systemów. Właściwości dźwięku można dostosować poprzez wpływ na charakterystykę częstotliwościową sygnału, tj. jego filtrowanie. Celem artykułu jest przedstawienie propozycji rozwiązań, które mogłyby być użyte w elektronicznym systemie przekazywania dźwięków pracownikowi, umożliwiającym filtrowanie sygnału w pasmach częstotliwości. Przeanalizowano wymagania dotyczące właściwości pomiarowych filtrów pasmowych o szerokości oktawy. Przeprowadzono implementację filtrów o częstotliwościach środkowych z zakresu od 125 Hz do 8 kHz z wykorzystaniem filtrów cyfrowych w procesorze dźwięku. Duży stopień zgodności charakterystyk, które uzyskano w zrealizowanym rozwiązaniu, ze znormalizowanymi charakterystykami pomiarowymi wskazuje na przydatność zaproponowanego rozwiązania do wykorzystania w systemach przekazywania dźwięku pracownikowi.

 

 

 

 

DOI: 10.54215/BP.2021.11.8.Mlynski



Wpływ dźwięku maskującego na zrozumiałość niepożądanych dźwięków mowy w biurach typu open space – wyniki badań własnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2020 str. 22-26

dr hab. inż. WITOLD MIKULSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono wyniki badania obliczeniowego, wpływu zastosowania dźwięków maskujących na zrozumiałość mowy na stanowiskach pracy w typowym pomieszczeniu biurowym open space. Jako dźwięki maskujące uwzględniono dźwięki o czterech charakterach widm częstotliwości i o poziomach dźwięku A z zakresu 25-45 dB. Kryteria oceny akustycznej biurowych pomieszczeń open space przyjęto wg PN-EN ISO 3382-3:2012 i PN-B-02151-4:2015 (właściwości akustyczne pomieszczenia) oraz PN-B-02151-2:2018 (poziom tła akustycznego, w tym i dźwięku maskującego). Wykazano, że jest możliwe uzyskanie odpowiednich warunków środowiska pracy (w tym własności akustycznych pomieszczenia) przy poziomie dźwięku A dźwięku maskującego z zakresu 31-37 dB (w zależności od rozpatrywanego jednego z czterech typów charakteru widma dźwięku maskującego).

 

DOI: 10.5604/01.3001.0014.5757



Kształtowanie klimatu akustycznego w pomieszczeniach placówek medycznych – zalecenia
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2020 str. 17-21

dr hab. inż. Dariusz Pleban , prof. CIOP-PIB , dr inż. Bożena Smagowska , dr inż. Jan Radosz

W artykule scharakteryzowano wyniki pomiarów hałasu, przeprowadzonych w wybranych pomieszczeniach placówek medycznych. Omówiono także wyniki oceny warunków pracy w tych placówkach ze względu na hałas. Ocena ta została dokonana na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzonych wśród ponad 300 lekarzy, pielęgniarek oraz pracowników laboratoriów diagnostycznych. Wyniki pomiarów hałasu oraz badań ankietowych stanowiły podstawę do przedstawienia podstawowych metod kształtowania klimatu akustycznego w salach operacyjnych, gabinetach zabiegowych, laboratoriach diagnostyki medycznej, oddziałach intensywnej opieki medycznej oraz w pokojach pielęgniarek i korytarzach szpitalnych.



Porównanie rozwiązań systemów ostrzegających osoby stosujące ochronniki słuchu przed zbliżającymi się pojazdami
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2020 str. 26-29

dr inż. Rafał Młyński , dr inż. Leszek Morzyński , dr inż. Emil Kozłowski

Hałas obecny w środowisku pracy, oprócz najczęściej zauważanych skutków w postaci ubytków słuchu u pracowników, powoduje również maskowanie dźwięków, które w miejscu pracy są użyteczne. Czynnikiem, związanym z występowaniem hałasu, także utrudniającym percepcję dźwięków użytecznych, jest stosowanie ochronników słuchu. Istotne jest zatem stworzenie pracownikom stosującym ochronniki słuchu dodatkowej możliwości przekazywania informacji o zagrożeniu, np. związanym z przemieszczającymi się pojazdami.

 

W artykule przedstawiono prace nad rozwiązaniami będącymi podstawą do opracowania systemu ostrzegania pracowników stosujących ochronniki słuchu przed kolizją z pojazdem. Prace te polegały na wyborze i testowaniu rozwiązań, które potencjalnie mogłyby być użyte w tym systemie. Pierwszym analizowanym rozwiązaniem był układ umożliwiający odczytywanie wartości wskaźnika wskazującego na moc odbieranego sygnału radiowego (RSSI), zbudowany z wykorzystaniem urządzenia Bluetooth klasy 2. Niestety odległość, w odniesieniu do której wartość RSSI zmienia się w sposób możliwy do wykorzystania w systemie, jest ograniczona do kilku metrów. Kolejnym analizowanym rozwiązaniem był system funkcjonujący na zasadzie detekcji obecności nadajnika w strefie wokół pracownika. Badania wskazały na możliwość detekcji sygnału w otwartej przestrzeni przy prędkościach nie większych niż ok. 3 km/h. Trzecim analizowanym rozwiązaniem był układ, w którym nadajnik zbudowano na bazie urządzenia Bluetooth klasy 1, zapewniającego większą moc sygnału radiowego. Badania wskazały na możliwość prawidłowej oceny odległości pojazd – pracownik w wymaganym zakresie odległości. Zdecydowano więc, że to rozwiązanie będzie dalej rozwijane.



Ograniczenie narażenia górników na hałas poprzez usytuowanie stanowisk pracy obsługi przenośników taśmowych w wykonanych wnękach technologicznych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2019 str. 11-15

dr hab. Janusz Kompała Główny Instytut Górnictwa Katowice dr inż. RAFAŁ WIŚNIOWSKI Węglokoks Kraj Sp. z o.o. KWK „Bobrek – Piekary”

W artykule przedstawiono metodę ograniczenia narażenia na hałas na stanowiskach obsługi przenośników taśmowych poprzez usytuowanie stanowisk pracy w zaprojektowanych wnękach technologicznych. Rozwiązanie polega na zaprojektowaniu optymalnego usytuowania wnęki technologicznej, umożliwiającego realizację zadań produkcyjnych, przy uwzględnieniu zasad bezpieczeństwa pracy. Wymaganym warunkiem było jednoczesne uzyskanie wartości równoważnego poziomu dźwięku A LAeq poniżej wartości ustalonych normatywów higienicznych. Wyniki pomiarów, naniesione na schemat sytuacyjny wyrobisk górniczych, decydowały o lokalizacji projektowanego rozwiązania. Stanowiska pracy zostały wykonane w zaprojektowanych miejscach wyrobisk górniczych na zasadzie jednostronnego wlotu ze stropem oraz ścianką czołową i ściankami bocznymi. Dodatkowo dla poprawy klimatu akustycznego wnęki technologiczne zostały poddane adaptacji akustycznej poprzez zastosowanie materiału dźwiękochłonnego. Rozwiązanie zostało wdrożone w Węglokoks Kraj Sp. z o.o. KWK „Bobrek - Piekary”.

Uzyskane wyniki badań przed i po wprowadzeniu zaproponowanego rozwiązania potwierdzają skuteczność takiego podejścia. Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego czasu pracy (LEX, 8h) został obniżony z 86,3 do 81,3 dB



Mobilne stanowisko do wizualizacji pola akustycznego wokół maszyn
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2019 str. 16-20

mgr inż. Grzegorz Szczepański dr inż. Leszek Morzyński dr inż. Dariusz Pleban Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Wizualizacja parametrów pola akustycznego to stosunkowo nowa metoda badawcza, która umożliwia zobrazowanie parametrów charakteryzujących pole akustyczne w konkretnych punktach przestrzeni w pobliżu maszyny. Obrazy uzyskane w ten sposób mogą mieć duże zastosowanie w analizie prototypowych urządzeń, budownictwie, a także w analizie pola akustycznego wokół maszyn przemysłowych. W artykule opisano sposób działania przykładowego, mobilnego stanowiska, wizualizującego pole akustyczne wokół maszyn. Omówiono również wyniki przeprowadzonych badań emisji hałasu na przykładzie zestawu głośnikowego i pompy próżniowej.



Przekazywanie informacji o zagrożeniu pracownikowi wyposażonemu w indywidualny system ostrzegania za pomocą sygnału drganiowego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2019 str. 21-23

dr inż. Rafał Młyński dr inż. Emil Kozłowski dr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Stosowanie ochronników słuchu jest częstym sposobem ochrony narządu słuchu przed wpływem hałasu występującym w środowisku pracy. Należy mieć jednak na uwadze, że używanie ochronników słuchu oprócz ograniczania wpływu hałasu pogarsza także percepcję dźwięków, które są istotne dla bezpieczeństwa pracownika. W takich przypadkach bezpieczeństwo pracownika można poprawić/zwiększyć poprzez zastosowanie systemu wykrywającego bliską obecność przemieszczającego się pojazdu. System taki powinien mieć możliwość przekazywania pracownikowi stosującemu ochronniki słuchu informacji o wykrytym niebezpieczeństwie. W artykule omówiono możliwe sposoby przekazywania informacji o zagrożeniu użytkownikom ochronników słuchu. Rozpatrzono wady i zalety wykorzystania w tym celu sygnału akustycznego, świetlnego oraz drganiowego. Przedstawiono również własne badania sprawdzające możliwość percepcji sygnału drganiowego wytwarzanego przez dwa rodzaje urządzeń nasobnych.



Badania stanu symulatorów ucha używanych w Polsce i wpływu ich parametrów akustycznych na wyniki badań słuchu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2019 str. 24-27

mgr inż. ALEKSANDRA MŁYŃSKA dr inż. DANUTA DOBROWOLSKA Laboratorium Akustyki i Drgań, Główny Urząd Miar

Symulatory ucha są używane do wzorcowania i regulacji urządzeń audiometrycznych. Ich parametry akustyczne mogą z czasem ulec zmianie, wpływając na wyniki badań i ocenę słuchu, dlatego symulatory ucha powinny być okresowo wzorcowane. Podczas wzorcowania wyznaczane są dwa parametry akustyczne: poziom skuteczności ciśnieniowej oraz poziom akustycznej impedancji przeniesienia układu symulatora ucha. Wymagania dla tego drugiego parametru zostały określone w PN-EN 60318-1:2010. W artykule sprawdzono, jak zmiana poziomu akustycznej impedancji przeniesienia symulatora ucha wpływa na zmiany poziomu ciśnienia akustycznego wytwarzanego w symulatorze ucha przez słuchawkę audiometryczną. Zaprezentowano także wyniki pomiarów parametrów akustycznych symulatorów ucha używanych w Polsce. Przedstawiono wyniki pomiarów poziomu skuteczności i poziomu akustycznej impedancji przeniesienia, a także ocenę badanych symulatorów ucha w zakresie ich przydatności do kalibracji sprzętu audiometrycznego.



Warunki pracy w wybranych pomieszczeniach szpitala – wyniki badań pilotażowych hałasu, oświetlenia i mikroklimatu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2018 str. 17-21

dr inż. Bożena Smagowska dr hab. inż. Dariusz Pleban prof. nadzw. CIOP-PIB dr inż. Andrzej Sobolewski mgr inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule zamieszczono ocenę trzech czynników fizycznych środowiska pracy, tj. hałasu, oświetlenia i mikroklimatu w wybranych pomieszczeniach szpitala. Pomieszczenia do badań zostały wytypowane we współpracy z pracownikami służby bhp. Pomiary wielkości charakteryzujących hałas, oświetlenie i mikroklimat przeprowadzono w sali operacyjnej oraz pomieszczeniach sterylizacji i patomorfologii. W tym celu zastosowano metody pomiarowe określone w normach.

Na podstawie wyników badań pilotażowych stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu w zakresie uciążliwości oraz konieczność poprawy natężenia oświetlenia w sali operacyjnej, pomieszczeniu sterylizacji oraz pracowni histologicznej. W odniesieniu do mikroklimatu w sali operacyjnej oraz pomieszczeniach sterylizacji spełnione są wymagania komfortu termicznego przy założeniu małej aktywności fizycznej pracowników, natomiast w pomieszczeniu patomorfologii istnieje konieczność zmian w zakresie tego czynnika.



Stanowisko badawcze CIOP-PIB do badań percepcji dźwięku przestrzennego z zastosowaniem techniki ambisonicznej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2018 str. 24-27

mgr inż. Grzegorz Szczepański dr inż. Leszek Morzyński dr hab. inż. Dariusz Pleban, prof. nadzw. CIOP-PIB dr inż. Rafał Młyński Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W warunkach środowiska pracy sygnały akustyczne mogą być źródłem informacji wpływającej na bezpieczeństwo pracowników. Możliwości percepcji dźwięków, słyszenia kierunkowego czy też orientacji przestrzennej osób w środowisku pracy zależą od szeregu czynników, takich jak właściwości akustyczne pomieszczeń pracy, hałas i jego parametry, ubytki słuchu, stosowanie ochron słuchu czy protez słuchu. Badanie wpływu tych czynników na wymienione możliwości (percepcja, słyszenie kierunkowe, orientacja) wymaga zastosowania dźwięku przestrzennego i ma istotne znaczenie dla tworzenia bezpiecznych warunków pracy.

W artykule przedstawiono podstawowe informacje na temat techniki ambisonicznej jako jednej z technik przetwarzania dźwięku przestrzennego. Scharakteryzowano wykonane w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym stanowisko laboratoryjne umożliwiające prowadzenie (z wykorzystaniem techniki ambisonicznej) badań percepcji dźwięków, słyszenia kierunkowego i orientacji przestrzennej osób.



System aktywnej redukcji hałasu do zastosowania w hełmach strażackich – propozycja rozwiązania
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2018 str. 11-15

dr inż. Leszek Morzyński mgr inż. Grzegorz Szczepański Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Akustyczny sygnał uprzywilejowania emitowany przez poruszający się pojazd uprzywilejowania ma za zadanie informować pozostałych uczestników ruchu drogowego o zbliżaniu się pojazdu uprzywilejowanego i konieczności ustąpienie mu pierwszeństwa przejazdu. Głównym sposobem zapewnienia słyszalności i rozpoznawalności sygnału uprzywilejowania przez uczestników ruchu drogowego przy nieznanych i zmiennych: hałasie ruchu ulicznego, izolacyjności akustycznej pojazdów oraz hałasie we wnętrzu pojazdu, jest emisja sygnału uprzywilejowania o jak najwyższym poziomie ciśnienia akustycznego. Poziom dźwięku A sygnału uprzywilejowania docierającego do wnętrza pojazdu uprzywilejowanego może przekraczać 90 dB, co oddziałuje niekorzystnie na narząd słuchu i sprawności psychofizyczne członków załogi, jak również znacząco utrudnia porozumiewanie się we wnętrzu pojazdu. W artykule przedstawiono koncepcję budowy i wyniki badań symulacyjnych systemu aktywnej redukcji sygnału uprzywilejowania do zastosowania w hełmach strażackich, który pozwoli ograniczyć narażenie załogi na ten sygnał oraz poprawić jakość komunikacji słownej w pojeździe uprzywilejowanym. System ten jest zintegrowany z układem generacji sygnału uprzywilejowania. W algorytmie sterowania systemu zastosowano filtry notch i algorytm adaptacji NLMS. Konstrukcję układu sterującego oparto na mikrokontrolerze z rodziny STM32F4.



System aktywnej redukcji hałasu przenikającego przez przegrody szklane, wykorzystujący algorytm rotacyjny
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2017 str. 21-25

dr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Jedną z funkcji przegród szklanych, powszechnie stosowanych m.in. w budownictwie, jest ograniczanie hałasu. Przegrody takie charakteryzują się jednak małą izolacyjnością akustyczną dla dźwięków o niskich częstotliwościach. W artykule przedstawiono koncepcję wielokanałowego systemu aktywnej redukcji hałasu, umożliwiającego redukcję hałasu niskoczęstotliwościowego przenikającego przez przegrodę szklaną. System bazuje na sieci neuronowej, której uczenie się realizuje zmodyfikowana wersja algorytmu wstecznej propagacji błędu wykorzystująca algorytm rotacyjny. Omówiono budowę i zasadę działania systemu, a także przedstawiono wyniki jego badań symulacyjnych.



Dwupłytowa struktura aktywna do ograniczania transmisji hałasu przez obudowy i przegrody dźwiękoizolacyjne
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2017 str. 24-28

dr inż. Leszek Morzyński dr inż. Tomasz Krukowicz Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Obudowy dźwiękoizolacyjne są jednym z podstawowych środków technicznych, stosowanych powszechnie do ograniczania hałasu. Izolacyjność przegród pasywnych maleje jednak ze spadkiem częstotliwości dźwięku. Izolacyjność w zakresie niskich częstotliwości może być zwiększona poprzez zastosowanie aktywnych metod redukcji hałasu. W artykule przedstawiono budowę i zasadę działania dwupłytowej struktury aktywnej do ograniczania transmisji hałasu przez przegrody. Do sterowania przegrodą wykorzystano algorytm z ekstrapolacją sygnału błędu w oparciu o sygnały z przetworników drganiowych. Przedstawiono wyniki badań struktury na stanowisku laboratoryjnym.



Narażenie na hałas w salach chorych w szpitalach – wyniki badań własnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 8/2017 str. 23-25

mgr inż. Piotr Książka mgr inż. Krzysztof Kulec inż. Dariusz Fugiel Laboratorium Hałasu i Wibracji Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Rzeszowie

W celu zbadania warunków akustycznych panujących na oddziałach szpitalnych Laboratorium Hałasu i Wibracji Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Rzeszowie, Oddział Laboratoryjny w Tarnobrzegu wykonało pomiary poziomu dźwięku w wybranych szpitalach powiatowych na terenie województwa podkarpackiego.  Przebadano 26 sal chorych, w czterech szpitalach w porze dziennej i porze nocnej. Stwierdzono, że można zidentyfikować trzy zasadnicze grupy źródeł hałasu. Do pierwszej należy zaliczyć przede wszystkim czynności i komunikację słowną samego personelu medycznego. Druga grupa źródeł związana jest z wyposażeniem technicznym budynków szpitali (windy, klimatyzacja, drzwi do pomieszczeń), a trzecią grupę stanowi infrastruktura otoczenia (parkingi, drogi).



Analiza warunków pracy w centrach sterowania ruchem
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2017 str. 10-14

dr inż. Jan Radosz Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono wyniki badań warunków pracy w centrach sterowania ruchem kolejowym na przykładzie 10 wybranych pomieszczeń. Badaniami objęto ergonomię środowiska pracy oraz czynniki, które mogą wpłynąć na ryzyko popełnienia przez pracownika błędu: hałas, drgania mechaniczne i oświetlenie. Warunki pracy poddano ocenie w oparciu o aktualne przepisy i normy dotyczące środowiska pracy. Wykazała ona, że zarówno hałas na stanowiskach pracy, jak i akustyka pomieszczeń, poza pojedynczymi przypadkami, spełniają wymagania określone w odpowiednich normach. W przypadku wpływu drgań mechanicznych na ludzi znajdujących się w budynkach centrów, wykazała przekroczenia wartości dopuszczalnych we wszystkich badanych nastawniach. Ocena oświetlenia elektrycznego ujawniła, że najczęstszym problemem było występowanie odbić dekontrastujących na pulpitach nastawczych. W zakresie oceny ergonomicznej na stanowiskach z wieloma monitorami stwierdzono zbyt wysokie ustawienie monitorów komputerowych. Stwierdzono również brak komfortu pozycji pracy wynikający z braku miejsca na nogi ze względu na konstrukcje biurek ograniczające miejsce na nogi (m.in. zbyt grube blaty stołów) oraz brak regulacji podłokietników krzeseł, które ograniczają możliwość przysunięcia krzesła do stołu.



Stosowanie ochronników słuchu przez pracujących na wiertniach gazu z łupków
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2017 str. 19-22

mgr inż. Izabela Warmiak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule zaprezentowano wyniki pomiarów parametrów hałasu oraz oceny narażenia na hałas pracowników wiertni gazu z łupków. Przedstawiono również praktyczny przykład doboru ochronników słuchu, na stanowiskach pracy, na których stwierdzono przekroczenia poziomów hałasu w zakresie słyszalnym.

Badania dowodzą, że na stanowiskach pracy elektryka, mechanika oraz pomocnika wieżowego wiertacza, w celu zmniejszenia narażenia na hałas, jak i zwiększenia komfortu pracy, istnieje konieczność stosowania dwóch rodzajów ochronników słuchu.



Stosowanie ekranów akustycznych w pomieszczeniach
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2017 str. 21-25

dr inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy mgr inż. Izabela Warmiak

W artykule omówiono sposoby zastosowania ekranów akustycznych w pomieszczeniach.  Stosuje się je jako: częściową obudowę lub osłonę źródła hałasu, przeszkodę dla hałasu dochodzącego bezpośrednio od źródła hałasu do stanowiska pracy, do podziału pomieszczenia na dwie części odseparowane akustycznie oraz jako element zwiększający chłonność akustyczną pomieszczenia. Podano parametry akustyczne określające skuteczność ekranów akustycznych. Określono związek klasy pochłaniania dźwięku materiałów ze współczynnikiem pochłaniania dźwięku α. Na podstawie konkretnego przykładu obliczono, o ile zmniejszy się poziom dźwięku A po zastosowaniu ekranów akustycznych. Określono także ogólne zalecenia akustyczne dotyczące stosowania ekranów w pomieszczeniach.



Adaptacja akustyczna pomieszczeń biurowych z zastosowaniem dźwiękochłonnych sufitów podwieszanych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2017 str. 20-24

dr inż. Witold Mikulski mgr inż. Izabela Warmiak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Praca w pomieszczeniach biurowych wymaga zapewnienia jak najmniejszego hałasu. Temu celowi służy czas pogłosu pomieszczenia równy 0,4-0,6 s. Aby uzyskać taki standard warunków akustycznych, pomieszczenia muszą mieć dużą chłonność akustyczną. Minimalna chłonność akustyczna pomieszczeń biurowych open space przypadająca na metr kwadratowy podłogi wynosi 1,1 m2. W artykule podano metodę obliczania chłonności akustycznej pomieszczeń wg polskiej normy PN-B-02151-4:2015. Podano przykład zastosowania w pomieszczeniu dwóch dźwiękochłonnych sufitów podwieszanych o różnych współczynnikach pochłaniania dźwięku α. Wyniki obliczeń chłonności akustycznej wykazały, że dopiero sufit dźwiękochłonny o współczynniku pochłaniania dźwięku 0,9 będzie wystarczający do uzyskania odpowiedniej chłonności akustycznej. Podana metoda powinna być wykorzystywana zawsze przy projektowaniu i modernizacji pomieszczeń biurowych.



Zagrożenie hałasem w polskim górnictwie węgla kamiennego oraz metoda jego ograniczenia na wybranym stanowisku pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2016 str. 20-23

dr hab. Janusz Kompała prof. GIG Główny Instytut Górnictwa mgr inż. Rafał Wiśniowski Węglokoks Kraj Sp. z o.o. KWK „Bobrek – Piekary”

W 2014 r. w Polsce w warunkach zagrożenia hałasem pracowało 184,3 tys. osób, co stanowiło 54,3% ogólnej liczby pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi środowiska pracy. Największą liczbę osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia hałasem w sektorach polskiej gospodarki odnotowano w górnictwie węgla kamiennego oraz przetwórstwie przemysłowym. Współczynnik zachorowalności na choroby zawodowe w górnictwie był kilkanaście razy większy od pozostałych sekcji polskiej gospodarki i wyniósł 296 na 100 tys. pracujących.

W artykule poddano analizie rozmiar zagrożenia hałasem w polskim górnictwie oraz w KWK „Bobrek - Piekary” w aspekcie zawodowego uszkodzenia słuchu i liczby pracowników zatrudnionych w strefach szczególnego narażenia. Autorzy artykułu zaproponowali alternatywną metodę ograniczenia narażenia na hałas na stanowiskach obsługi przenośników układu transportu urobku, poprzez wykonanie wnęk technologicznych
i ich adaptację akustyczną. Wyniki badań przed i po wprowadzeniu zaproponowanych działań naprawczych potwierdzają skuteczność takiego podejścia.



Ocena hałasu na wybranych stanowiskach pracy pracowników umysłowych wiertni gazu z łupków
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2016 str. 24-27

mgr inż. Izabela Warmiak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule porównano zagrożenie hałasem na terenie dwóch wiertni poszukiwawczych gazu z łupków. Uwzględniono stanowiska pracy kierowników wiertni, pracowników działu bhp i geologów. W związku z charakterem tych prac ocenę hałasu przeprowadzono ze względu na ochronę słuchu oraz  możliwość realizacji podstawowych zadań. Przedstawiono wyniki pomiarów i oceny hałasu, z których wynika, że hałas przekracza na jednej wiertni na stanowisku pracownika bhp poziomy dopuszczalne ze względu na ochronę słuchu. Na żadnym stanowisku nie ma przekroczeń poziomów dopuszczalnych hałasu ze względu na możliwość realizacji podstawowych zadań. Hałas na terenie wiertni II był średnio o 6-9 dB większy, niż na wiertni I. Na obu wiertniach występowały strefy, w których hałas przekraczał 85 dB.

Z badań wynika, że na wiertniach gazu z łupków nawet pracownicy wykonujący zadania koncepcyjne, jeśli  część czasu pracy pracują w strefach, w których hałas przekracza 85 dB, mogą być narażeni na utratę słuchu.



Czynniki zmniejszające skuteczność działania wkładek przeciwhałasowych stosowanych przez pracowników – wyniki badań
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2016 str. 32-35

dr inż. Ewa Kotarbińska Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej mgr inż. Karol Rogowski

Badania były prowadzone w warunkach laboratoryjnych oraz w dwóch zakładach przemysłowych. Indywidualne tłumienie PAR (Personal Attenuation Rating) wkładek przeciwhałasowych było mierzone z wykorzystaniem system pomiarowego VeriPRO, który został opracowany w laboratorium Howard Leight Honeywell Hearing Laboratory. Badano indywidualne tłumienie PAR siedmiu modeli wkładek jednorazowego użytku oraz dwóch modeli wkładek wielokrotnego użytku. Celem badań laboratoryjnych było zmierzenie średnich wartości PAR wkładek nowych, w idealnym stanie technicznym, umieszczanych prawidłowo w przewodach słuchowych osób biorących udział w badaniu. Badania laboratoryjne były prowadzone z udziałem 16 wytrenowanych słuchaczy, którzy byli instruowani jak należy prawidłowo umieszczać wkładki w przewodach słuchowych. Badania w warunkach rzeczywistych były prowadzone z udziałem 152 pracowników, stosujących codziennie wkładki przeciwhałasowe. Pracownicy biorący udział w badaniach nie byli instruowani i umieszczali wkładki w przewodach słuchowych w sposób jaki to robią zazwyczaj. Uzyskane wyniki badań upoważniają do następujących wniosków. Podstawowym czynnikiem powodującym małą skuteczność działania wkładek w warunkach rzeczywistych jest ich złe przyleganie do przewodów słuchowych, spowodowane nieprawidłowym umieszczeniem wkładki w przewodzie lub wyborem niewłaściwego modelu wkładki. Drugim istotnym czynnikiem, w przypadku wkładek wielokrotnego użytku, jest ich zły stan techniczny. Nie obserwowano jakichkolwiek prawidłowości natury ilościowej, które mogłyby stanowić przesłankę do globalnego podejścia i poszukiwania drogą analizy statystycznej poprawek korygujących wartości tłumienia wkładek przeciwhałasowych, które są mierzone w laboratorium w procesie certyfikacji.



Identyfikacja dominujących źródeł hałasu na terenie wiertni gazu łupkowego za pomocą map rozkładu poziomu ciśnienia akustycznego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2016 str. 13-17

dr inż. Witold Mikulski mgr inż. Izabela Warmiak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W ostatnich latach w Polsce prowadzi się prace poszukiwawczo-rozpoznawcze związane z pozyskiwaniem gazu z łupków. Artykuł dotyczy identyfikacji źródeł hałasu wiertni, z punktu widzenia ekspozycji na hałas pracowników pracujących na jej terenie. Jednym ze sposobów identyfikacji źródeł hałasu jest zastosowanie wyznaczonych metodą pomiarowo-obliczeniową map hałasu, wykonanych w pasmach częstotliwości.

Z map tych wynika, że silnik spalinowy napędzający prądnice do Top Drive jest na wiertniach największym źródłem hałasu w zakresie częstotliwości powyżej 500 Hz. Drugim co do wielkości emisji hałasu typem źródła są pompy płuczkowe, szczególnie w zakresie częstotliwości od 8 do 63 Hz. Trzecim istotnym źródłem hałasu są sita wibracyjne, szczególnie w zakresie częstotliwości od 8 do 63 Hz oraz w paśmie 4000 Hz. 



System zdalnego monitorowania parametrów wibroakustycznych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2015 str. 13-17

dr inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Odnawialne źródła energii są coraz powszechniej stosowane we współczesnej technice do zasilania urządzeń elektronicznych. Zastosowanie odnawialnych źródeł energii pozwala na ograniczenie kosztów eksploatacyjnych urządzeń, wpływa pozytywnie na środowisko naturalne, a ponadto zapewnia konstruowanym urządzeniom większą autonomię. W artykule przedstawiono koncepcję systemu umożliwiającego monitoring parametrów wibroakustycznych środowiska pracy, w skład którego wchodzą urządzenia pomiarowe zasilane przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Przedstawiono i omówiono różne rodzaje odnawialnych źródeł energii oraz możliwości ich zastosowania w zaproponowanym systemie pomiarowym.



Obiektywne kryteria oceny właściwości akustycznych otwartych pomieszczeń biurowych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2015 str. 18-21

dr inż. Witold Mikulski mgr inż. Izabela Warmiak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Coraz powszechniejsze jest lokalizowanie stanowisk pracy biurowej w dużych pomieszczeniach. Charakter pracy osób pracujących w takich pomieszczeniach powoduje konieczność porozumiewania się, a jednocześnie pracownicy nieuczestniczący w rozmowach nie powinni być rozpraszani. Norma PN-EN ISO 3382-3 definiuje szereg parametrów umożliwiających ocenę akustyczną tych pomieszczeń. Parametrami tymi są: rozkład w pomieszczeniu wskaźnika transmisji mowy STI, odległość rozproszenia rD, odległość prywatności rP, poziom dźwięku A mowy w odległości 4 m od mówiącego oraz spadek poziomu dźwięku A mowy na podwojenie odległości od mówiącego.

W artykule opisano metody określania tych paramentów na przykładzie wybranego pomieszczenia biurowego open space. Wyniki pomiarów wykazały, że nie można ocenić pozytywnie tego pomieszczenia, mimo że w porównaniu z innymi wnętrzami tego typu było ono w znacznym stopniu przystosowane akustycznie do pracy biurowej. Świadczy to z jednej strony  o konieczności wykonania dużo większej, niż się powszechnie przyjmuje adaptacji akustycznej pomieszczeń tego typu, a z drugiej świadczy o wysokim poziomie wymagań akustycznych stawianych pomieszczeniom  biurowym open space, określonych w wymienionej normie.



Ocena zagrożenia hałasem na wybranych stanowiskach pracy wiertni poszukiwawczo-rozpoznawczej gazu łupkowego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 8/2015 str. 21-23

dr inż. Witold Mikulski mgr inż. Izabela Warmiak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W poszukiwaniach złóż gazu jednym z bardziej istotnych z punktu widzenia zagrożenia pracowników hałasem procesów jest wykonywanie pionowych i poziomych odwiertów poszukiwawczo-rozpoznawczych.

W artykule rozpatrzono ekspozycję na hałas trzech pracowników bezpośrednio związanych  z głębieniem otworu wiertniczego. Ocenę hałasu ze względu na ochronę słuchu wykonano na trzech stanowiskach pracy. Pomiary wykazały, że  pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy przy bezpośredniej obsłudze wieży wiertniczej, pomocnicy wiertacza otworowi i wieżowi narażeni są na hałas przekraczający poziomy dopuszczalne ze względu na ochronę słuchu (NDN hałasu).



Hałas a słyszalność sygnalizatora pojazdów uprzywilejowanych w ruchu drogowym
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2015 str. 8-11

dr inż. Paweł Górski Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo o ruchu drogowym pojazdy, aby uzyskać status pojazdu uprzywilejowanego w ruchu drogowym, muszą emitować sygnał uprzywilejowania, tzn. jednocześnie emitować sygnał świetlny i dźwiękowy. Dla uczestników ruchu drogowego dźwiękowy sygnał uprzywilejowania jest istotnym źródłem informacji. Ten sam sygnał dla załogi pojazdu uprzywilejowanego, a w szczególności jego kierowcy, jest jednak źródłem uciążliwego hałasu. Jak wykazały badania prowadzone w CIOP-PIB, dźwięk sygnału uprzywilejowania jest głównym źródłem hałasu w kabinie pojazdu. Włączenie sygnalizacji uprzywilejowania powoduje wzrost równoważnego poziomu dźwięku A o ok. 25 dB w okolicach głowy kierowcy. Jednym ze skuteczniejszych sposobów poprawy komfortu akustycznego kierowców pojazdów uprzywilejowanych jest zmiana lokalizacji dźwiękowego sygnalizatora uprzywilejowania – z belki sygnalizacyjnej umieszczonej na dachu pojazdu do komory silnika lub za pas przedni samochodu. Rozwiązanie to umożliwia obniżenie hałasu wewnątrz pojazdu o ok. 10 dB, a jednocześnie powoduje, że lokalizacja sygnalizatora obniża się o ok. 2 m. Zmiana lokalizacji sygnalizatora ma istotny wpływ na słyszalność sygnału uprzywilejowania w warunkach ruchu drogowego, a zatem na bezpieczeństwo pracy kierującego pojazdem. W artykule przedstawiono wyniki badań obliczeniowych dotyczących wpływu zmiany lokalizacji dźwiękowego sygnalizatora uprzywilejowania na jego słyszalność w ruchu drogowym.



Sygnalizacja akustyczna w środowisku pracy osób niepełnosprawnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2015 str. 14-17

mgr inż. Jan Radosz dr inż. Paweł Górski dr inż. Rafał Młyński Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Sygnały akustyczne w środowisku pracy, ze względu na ich funkcje użytkowe, można podzielić na informacyjne i bezpieczeństwa. Sygnały bezpieczeństwa przekazują informacje istotne dla zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, m.in. na temat zagrożeń w środowisku pracy (pożar, skażenie), awarii obsługiwanych urządzeń, poruszających się pojazdów itp. Sygnały informacyjne nie mają bezpośredniego wpływu na bezpieczeństwo pracowników, ale poprawiają ich komfort pracy, a niekiedy wręcz umożliwiają jej wykonywanie. Są szczególnie istotne w przypadku pracowników z niepełnosprawnością narządu wzroku. W odniesieniu do osób z niepełnosprawnością słuchu sygnały akustyczne muszą być uzupełnione np. o sygnały świetlne. W artykule przedstawiono problematykę oraz wymagania dotyczące sygnalizacji akustycznej w projektowaniu obiektów i pomieszczeń oraz przystosowaniu stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych. Poruszono także kwestię uzupełnienia sygnalizacji akustycznej o sygnalizację świetlną.



Dźwięk dzwonka w szkole – sygnał informacyjny i źródło hałasu. Wyniki badań własnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2014 str. 12-15

inż. Izabela Jakubowska Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawione zostały wyniki badań dźwięku dzwonków szkolnych, traktowanych jako źródło hałasu. Badano także, czy dźwięk ten jest słyszalny na przerwach między lekcjami w szkole podstawowej. Badania wykonano w odniesieniu do dwóch wariantów: w pierwszym na korytarzu szkoły działały dwa identyczne dzwonki;  w drugim ­– tylko jeden z nich. Przyjęto dwa kryteria oceny: braku szkodliwości dźwięku dzwonka (tj. braku jego szkodliwego wpływu na ubytki słuchu ludzi) oraz słyszalności dzwonka w czasie przerwy między zajęciami. Oba kryteria dotyczą całego korytarza, gdzie przebywają uczniowie i nauczyciele.

Stwierdzono, że przy działających obu dzwonkach oraz przy działającym jednym dzwonku poziom dźwięku A nie przekraczał poziomów dopuszczalnych hałasu w środowisku pracy ze względu na ochronę słuchu. Kryterium słyszalności było spełnione na całym korytarzu tylko przy włączonych obu dzwonkach, natomiast przy jednym dzwonku nie było ono spełnione w części korytarza. Ponadto, przy jednym włączonym dzwonku występują dużo większe różnice w jego słyszalności na całym korytarzu, niż przy obu włączonych urządzeniach, co należy uznać za efekt niekorzystny.

Na podstawie badań można stwierdzić, że sytuacja, w której działają oba dzwonki na korytarzu jest lepsza niż w przypadku, gdy działa tylko jeden z nich.



Nowa metoda aktywnej redukcji hałasu w ochronnikach słuchu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 8/2014 str. 10-14

mgr inż. Paweł Górski Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Ochronniki słuchu należą do najpowszechniej stosowanych środków ograniczania narażenia na hałas na stanowiskach pracy. Popularne pasywne ochronniki słuchu, jak większość pasywnych rozwiązań, charakteryzują się małym tłumieniem w zakresie niskich częstotliwości akustycznych. Powoduje to, że pracownicy nie zawsze są odpowiednio zabezpieczeni przed hałasami niskoczęstotliwościowymi, a czasami ochronniki w zbyt dużym stopniu tłumią hałas, powodując pogorszenie zrozumiałości mowy oraz uczucie odizolowania.

     Rozwiązaniem tych problemów jest zastosowanie w ochronnikach słuchu układów aktywnej redukcji hałasu (ARH). Wymaga to wykorzystania algorytmów sterowania zapewniających stabilność pracy układu ARH przy jednocześnie wysokiej skuteczności aktywnej redukcji hałasu. Przykładem rozwiązań spełniających te kryteria są układy ARH , których sterowanie bazuje na filtrach NOTCH.



Wpływ dźwiękochłonnych sufitów podwieszanych na właściwości akustyczne sal lekcyjnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2014 str. 22-24

dr inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule podano wyniki pomiarów czasu pogłosu i wskaźnika transmisji mowy w  8 typowych salach lekcyjnych szkół, przed i po zainstalowaniu w nich dźwiękochłonnych sufitów podwieszanych. Przed zastosowaniem tych sufitów sale nie spełniały warunków akustycznych tzn. był w nich zbyt długi czas pogłosu, przy jednoczesnej minimalnej zrozumiałości mowy (i to tylko w 2 z 8). Wynika z tego, że przed zastosowaniem dźwiękochłonnych  sufitów warunki akustyczne w salach nie zapewniały dobrych warunków do nauki. Po zastosowaniu dźwiękochłonnych sufitów właściwości akustyczne sal diametralnie się poprawiły, co znalazło odzwierciedlenie w  zmierzonych wartościach czasów pogłosu oraz wskaźnikach transmisji mowy STI, które już spełniały zadane kryteria. Ponadto właściwości akustyczne sal tak bardzo się poprawiły, że można w 4 salach zrozumiałość mowy uznać za doskonałą, a w pozostałych 4 za dobrą, bliską doskonałej.



Wyniki badań zmniejszenia natężenia głosu nauczycieli oraz zmniejszenia hałasu tła akustycznego w salach lekcyjnych po wykonaniu adaptacji akustycznej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2013 str. 10-12

dr inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy inż. Izabela Jakubowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Właściwości akustyczne pomieszczeń do komunikacji werbalnej charakteryzuje się parametrami czasu pogłosu i wskaźnika transmisji mowy. Z punktu widzenia nauczyciela istotne jest także, jakie musi być jego natężenie głosu, aby zapewnić akceptowalny poziom komunikacji. W pomieszczeniach o krótszym czasie pogłosu zmniejsza się hałas tła akustycznego, co pozwala nauczycielowi zmniejszyć natężenie głosu, bez pogorszenia jakości komunikacji werbalnej. Wynika to z faktu, że mówiący podświadomie i bezwiednie, reguluje natężenie głosu w taki sposób, aby było ono wyższe o kilkanaście decybeli od poziomu dźwięku A tła akustycznego (tzw. efekt Lombarda).
W artykule przedstawiono wyniki badań, które umożliwiają określenie gęstości rozkładów poziomu dźwięku A podczas lekcji, z których wyznaczono poziom mowy głosu nauczycieli oraz poziom tła akustycznego.



Schemat postępowania przy projektowaniu adaptacji akustycznej pomieszczeń edukacyjnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2013 str. 20-23

dr inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule podano powszechnie stosowane kryteria oceny pomieszczeń pod względem zrozumiałości mowy. Do oceny zrozumiałości mowy wybrano najpowszechniej stosowany parametr wskaźnik transmisji mowy STI. Przyjęto, że jego wartość w rozpatrywanym pomieszczeniu powinna być większa od 0.70. Ta ostatnia zapewnia tzw. zrozumiałość dobrą w rozpatrywanych pomieszczeniach edukacyjnych. Dalej podano propozycję postępowania zmierzającego do uzyskania zrozumiałości dobrej. Propozycja ta określa wykonanie adaptacji akustycznej pomieszczenia, obejmującego wykonanie dźwiękochłonnego sufitu podwieszanego oraz zastosowanie na ścianach pomieszczenia materiałów dźwiękochłonnych. W artykule w celu weryfikacji skuteczności tych propozycji, podano przykłady zastosowania tych wytycznych w praktyce tj. w trzech pomieszczeniach edukacyjnych.



Ocena hałasu na wybranych stanowiskach pracy call center metodą pomiarów stanowiskowych oraz techniką MIRE
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2012 str. 24-27

Mgr Inż. Bożena Smagowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Dr Inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Mgr Inż. Jan Radosz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono ocenę narażenia na hałas na wybranych stanowiskach pracy konsultantów telefonicznych, korzystających ze słuchawek nagłownych na jednym uchu. Do badań zastosowano metodę pomiarów stanowiskowych wg PN-EN ISO 9612 oraz technikę MIRE wg. PN-EN ISO 11904-1. Ocenę przeprowadzono wg wytycznych zawartych w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29 listopada 2002r (ze względu na możliwość uszkodzenia narządu słuchu) oraz zgodnie z wymaganiami zawartymi w PN-N-01307 (ze względu na możliwość realizacji przez pracownika jego podstawowych zadań w procesie pracy) .



Zagrożenie hałasem impulsowym wytwarzanym w przemyśle oraz podczas strzałów i eksplozji
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2012 str. 22-25

Dr Inż. Rafał Młyński Dr Hab. Inż. Jan Żera Mgr Inż. Emil Kozłowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Hałas impulsowy jest zagrożeniem dla słuchu występującym na wielu stanowiskach pracy, najczęściej związanych z obróbką metali oraz w obecności wystrzałów bądź eksplozji. Należy mieć na uwadze, że w przypadku silnych impulsów istnieje możliwość spowodowania trwałego ubytku słuchu nawet po jednej ekspozycji. W artykule przedstawiono właściwości hałasu impulsowego wytwarzanego przez 37 źródeł hałasu typowych dla przemysłu i zastosowań militarnych. Obliczono też liczbę minut lub dopuszczalną liczbę strzałów/eksplozji, na jakie mógłby być eksponowany pracownik na określonym stanowisku pracy.



Ocena narażenia na hałas nauczycieli na przykładzie 3 szkół podstawowych w Warszawie
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2012 str. 16-19

Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Dr Inż. Anna Kaczmarska Dr Inż. Witold Mikulski Mgr Inż. Jan Radosz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Ocenę narażenia na hałas nauczycieli w szkołach podstawowych przeprowadzono na podstawie badań ankietowych, pomiarów hałasu na stanowiskach pracy nauczycieli oraz analizy danych statystycznych o zagrożeniach i chorobach zawodowych w sektorze edukacji. Badania wykazały, że hałas stanowi główny czynnik uciążliwy w środowisku szkolnym. Hałas w szkołach może być również czynnikiem szkodliwym. Wysokie poziomy hałasu rzędu 80-85 dB mierzone w korytarzach podczas przerw i w salach gimnastycznych mogą powodować ryzyko uszkodzenia słuchu uczniów i nauczycieli.



Nowy model dźwiękowego sygnalizatora ostrzegawczego na przejściach dla pieszych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2012 str. 12-15

Mgr Inż. Paweł Górski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Sygnalizator dźwiękowy montowany na przejściach dla pieszych ma ułatwiać osobom z upośledzonym narządem wzroku bezpieczne korzystanie z przejść. Emitowany sygnał dźwiękowy musi być słyszalny. Gdy zmniejsza się poziom hałasu komunikacyjnego, sygnalizator może stać się dla okolicznych mieszkańców źródłem dokuczliwego hałasu.
W CIOP-PIB opracowano jego nowy model, zaprezentowany w niniejszym artykule wraz z opisem uwzględniającym efekt maskowania sygnału przez hałas tła oraz badania laboratoryjne i terenowe związane z jego działaniem.



Problemy zrównoważonego rozwoju w analizie wibroakustycznej środowiska pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2011 str. 10-13

Mgr Inż. Anna Wawrzeńczyk-Zdżyłowska Zakład Mechaniczny Hts W Krakowie Dr Hab. Inż. Wiktor M. Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono problematykę rozwoju zrównoważonego w odniesieniu do analizy wibroakustycznej środowiska pracy. Podano zasady tworzenia wskaźników rozwoju zrównoważonego oraz wskaźników wibroakustycznych środowiska pracy: globalnego WG i cząstkowych Wi. Zasady te zilustrowano przykładową analizą klimatu akustycznego przeprowadzoną dla hali przemysłowej.



Wykorzystanie algorytmów genetycznych do ograniczania zawodowej ekspozycji na hałas
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2011 str. 9-12

Dr Inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono możliwości zastosowania algorytmów genetycznych do wspomagania działań związanych z ograniczaniem zawodowej ekspozycji na hałas. Omówiono zasadę działania algorytmów genetycznych oraz podstawowe pojęcia z nimi związane. Zaprezentowano algorytm genetyczny do optymalizacji położenia źródeł hałasu i stanowisk pracy w środowisku pracy pod kątem minimalizacji zagrożenia hałasem pracowników. Przedstawiono przykład programu komputerowego bazującego na zaprezentowanym algorytmie genetycznym oraz uzyskane za jego pomocą wyniki.



Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy maszyn i urządzeń ze sprężonym powietrzem
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2011 str. 38-41

Mgr Inż. Bożena Smagowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono pomiary i ocenę hałasu ultradźwiękowego przeprowadzone na stanowiskach obsługi: pras wulkanizacyjnych, zrywarki uszczelek, obcinarki uszczelek, suszenia masek sitodruku, czyszczenia płytek drukowanych oraz kuwet. Ponadto podano zalecenia ograniczenia hałasu w pobliżu źródeł aerodynamicznych, jakie mogą stanowić stanowiska pracy maszyn i urządzeń ze sprężonym powietrzem. Wyniki badań dotyczące narażenia na hałas ultradźwiękowy pracowników obsługujących wymienione stanowiska wykazały, że największe przekroczenia wartości NDN hałasu ultradźwiękowego występują w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych 10 kHz, 12,5 kHz i 16 kHz.



Hałas na stanowiskach obsługi infolinii - ocena narażenia oraz sposoby ograniczania
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2011 str. 22-25

Mgr Inż. Bożena Smagowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W ostatnich latach wzrasta liczba nowych stanowisk pracy, m.in. obsługi infolinii – miejsc pracy, na których występują poważne, szkodliwe i uciążliwe czynniki środowiska pracy, m.in. hałas. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów i oceny hałasu na stanowiskach pracy pracowników infolinii oraz podano zalecenia do jego ograniczenia. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdza się, że hałas na stanowiskach obsługi infolinii (podczas stosowania przez operatorów telefonicznych słuchawek nagłownych) może stanowić czynnik szkodliwy (powodujących ryzyko uszkodzenia słuchu) i czynnik uciążliwy utrudniający wykonywanie pracy i powodujący pozasłuchowe niekorzystne zmiany zdrowotne.



Metody zmniejszania hałasu przekładni zębatych - zmiana wskaźnika zazębienia
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2008 str. 9-11

Dr Inż. Andrzej Wieczorek Politechnika Śląska W Gliwicach Instytut Mechanizacji Górnictwa

W artykule zwrócono uwagę na metody minimalizacji poziomu hałasu polegające na zmniejszeniu przyczyn ich powstawania. W przypadku przekładni zębatych są nimi przede wszystkim błędy (niedokładności) wykonawcze kół zębatych, wzbudzenia powstające przy wchodzeniu i wychodzeniu zębów w zazębienie oraz wahania sztywności zazębienia. Jak wynika z dotychczasowych badań, należy się spodziewać zmniejszenia hałasu w przypadku zastosowania kół charakteryzujących się wysokim wskaźnikiem zazębienia. Przeprowadzono badania doświadczalne właściwości akustycznych kół o wysokim wskaźniku zazębienia = 2,03 i o standardowej jego wartości, na podstawie których wykazano korzystne cechy pierwszego uzębienia.


Serwis internetowy wspomagający profilaktykę zagrożeń wibroakustycznych w środowisku pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2008 str. 18-22

Mgr Inż. Paweł Górski, Dr Inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono system wspomagania profilaktyki narażenia na hałas i drgania mechaniczne w środowisku pracy oparty na serwisie internetowym umieszczonym pod adresem http://www.serwis.wypadek.pl. W serwisie tym zawarto zestaw poradników i materiałów informacyjnych profilowanych pod kątem działów gospodarki o wysokim ryzyku zawodowym, jak również użyteczne narzędzia, które mogą służyć jako pomoc w planowaniu działań profilaktycznych w zakładach pracy.


Multimedialny System Monitorowania Hałasu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2007 str. 8-11

Prof. Zw. Dr Hab. Inż. Andrzej Czyżewski, Mgr Inż. Józef Kotus, Prof. Dr Hab. Inż. Bożena Kostek, Mgr Inż. Maciej Szczodrak Politechnika Gdańska Katedra Systemów Multimedialnych

W artykule przedstawiono Multimedialny System Monitorowania Hałasu. Projekt jest sieciocentrycznym systemem dedykowanym monitorowaniu zagrożeń hałasem. Jego nadrzędnym celem jest zwiększenie skuteczności w zakresie profilaktyki chorób słuchu. Umożliwia pobieranie, gromadzenie, analizę i wizualizację danych dotyczących hałasu, pobieranych ze zdalnych urządzeń pomiarowych oraz elektronicznych ankiet dostępnych przez Internet. Ponadto w artykule przedstawiono autorską koncepcję psychoakustycznego dozymetru hałasowego. Dozymetr ten umożliwia wyznaczenie czasowego przesunięcia progu słyszenia podczas trwania ekspozycji na hałas. Możliwe jest dzięki temu ciągłe monitorowanie progu słyszenia osób przebywających w warunkach szkodliwego oddziaływania hałasu.


Kształtowanie świadomości narażenia na hałas - interaktywne narzędzie internetowe
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2007 str. 8-9

Etbin Tratnik Ministerstwo Pracy, Rodziny I Spraw Społecznych Republika Słowenii

Ministerstwo Pracy, Rodziny i Spraw Społecznych Republiki Słowenii opracowało narzędzie, którego celem jest poszerzanie świadomości dotyczącej narażenia na hałas. Narzędzie jest przeznaczone dla niefachowców, osób nie posiadających większej wiedzy o hałasie. Tematy obejmują informacje o hałasie, zagrożeniach w miejscu pracy, definicje istotnych parametrów hałasu, dane dotyczące interaktywnego miernika hałasu itd. Spopularyzowanie tego narzędzia ma na celu zwiększenie zainteresowania społecznego problemem ograniczania hałasu. Do prezentacji wykorzystano postać mima, który ułatwia zrozumienie tej tematyki m.in. przez. powiązanie tekstów z czynnościami fizycznymi, motywowanie użytkowników do interpretowania tekstów, a wreszcie wzmacnia efekt przez przedstawienie hałasu za pomocą jego przeciwieństwa, a mianowicie "niemej prezentacji". Z opisanym narzędziem można zapoznać się pod adresem: http://et2005.mddsz.gov.si/


Drgania i hałas w pojazdach drogowych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2007 str. 10-13

Dr Inż. Piotr Kowalski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono ocenę drgań mechanicznych i hałasu działających na kierowców różnych pojazdów drogowych. Oceny dokonano na podstawie wyników przeprowadzonych badań terenowych. Badania na wybranych stanowiskach pracy wykazały porównywalne narażenia pochodzące od drgań działających przez kończyny górne i od drgań działających w sposób ogólny. W większości przypadków zarejestrowane poziomy hałasu były poniżej wartości dopuszczalnej (NDN). Mimo że drgania jak i hałas nie przekraczały wartości dopuszczalnych, pracownicy uskarżali się na dolegliwości związane z działaniem czynników wibroakustycznych. Metody oceny podane w odpowiednich normach nie pozwalają przy określaniu ryzyka zawodowego na uwzględnienie łącznego oddziaływania drgań i hałasu występujących jednocześnie.


Serwis internetowy wspomagający profilaktykę skutków narażenia na hałas i drgania w środowisku pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2006 str. 2-5

Mgr Inż. Paweł Górski, Dr Inż. Grzegorz Makarewicz, Dr Inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono założenia systemu wspomagania profilaktyki narażenia na hałas i drgania mechaniczne w środowisku pracy, którego głównym elementem będzie serwis internetowy. Uzasadniając podjęcie tego zagadnienia, przedstawiono dane statystyczne dotyczące zagrożeń hałasem i drganiami mechanicznymi w środowisku pracy oraz chorób zawodowych wynikających z narażenia na te czynniki. Przedstawione w artykule informacje o zawartości istniejących już witryn internetowych dotyczących hałasu i drgań mechanicznych oraz dane dotyczące wykorzystania przez pracowników zasobów Internetu zadecydowały o przyjęciu przedstawionej w artykule formy serwisu.


Metoda badania narażenia na hałas osób stosujących nauszniki przeciwhałasowe
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2006 str. 22-24

Mgr Inż. Emil Kozłowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono założenia metody badań narażenia na hałas osób stosujących nauszniki przeciwhałasowe. Opisano nowy przyrząd pomiarowy zastosowany w badaniach. Pomiary wykonano na czterech hałaśliwych stanowiskach pracy. Badania wykazały duży wpływ kształtu głowy słuchacza, sposobu zakładania nausznika oraz kierunkowości pola na hałas docierający pod czaszę nausznika.


Badania uciążliwości hałasu niskoczęstotliwościowego w pomieszczeniach do prac biurowych i koncepcyjnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2006 str. 16-19

Dr Inż. Anna Kaczmarska, Dr Inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Dr Inż. Małgorzata Pawlaczyk-Łuszczyńska Instytut Medycyny Pracy Im. Prof. J. Nofera W Łodzi

W artykule przedstawiono wyniki badań analizy uciążliwości hałasu niskoczęstotliwościowego występującego na stanowiskach pracy zlokalizowanych w pomieszczeniach biurowych. W ramach badań przeprowadzono pomiary wielkości akustycznych charakteryzujących ten rodzaj hałasu oraz ankietę wśród osób zatrudnionych na tych stanowiskach.



Materiały inteligentne - zastosowanie w systemach aktywnej redukcji hałasu i drgań
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2005 str. 15-19

Dr Inż. Grzegorz Makarewicz Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Materiały inteligentne znajdują coraz szersze zastosowanie jako elementy pomiarowe i wykonawcze w systemach aktywnej redukcji hałasu i drgań. W artykule przedstawiono podział oraz najważniejsze cechy materiałów inteligentnych. Opisano przykłady zastosowań tych materiałów do redukcji drgań i hałasu.


Badania wpływu nadmiernej ekspozycji na hałas niskoczęstotliwościowy - choroba wibroakustyczna
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2005 str. 4-7

Prof. Zw. Dr Hab. Inż. Zbigniew Engel, Dr Inż. Anna Kaczmarska, Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono takie pojęcia, jak wibroakustyczna terapia i choroba wibroakustyczna, która może być następstwem długotrwałej, znaczącej ekspozycji na hałas niskoczęstotliwościowy i infradźwięki. Przedstawiono kierunki aktualnych badań prowadzonych w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy - Państwowym Instytucie Badawczym w zakresie uciążliwości dźwięków o niskich częstotliwościach.


Ryzyko zawodowe związane z narażeniem na hałas na wybranych stanowiskach pracy w kopalniach surowców mineralnych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2005 str. 6-9

Doc. Dr Inż. Jacek Engel Techniczny Uniwersytet W Koszycach, Dr Inż. Krzysztof Kosała Akademia Górniczo-Hutnicza W Krakowie

W zakładach kopalni odkrywkowych występuje wiele źródeł hałasu związanych z eksploatacją surowca. W artykule pokazano wybrane badania akustyczne hałasu ciągłego emitowanego przez maszyny i urządzenia w trzech zakładach. Przeprowadzono ocenę ryzyka zawodowego dla stanowisk pracy przy najbardziej hałaśliwych urządzeniach w zakładach odkrywkowych, czyli kruszarkach.


Ochrona przed hałasem - znowelizowane prawo ochrony środowiska
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2005 str. 10-14

Dr Hab. Prof. Zw. Aleksander Lipiński Uniwersytet Śląski

Artykuł stanowi uaktualnioną wersję referatu przedstawionego 21 kwietnia 2005 r. podczas II Konferencji Naukowej Hałas w Środowisku, zorganizowanej przez Wyższą Szkołę Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach. Autor omawia znowelizowaną w maju 2005 r. ustawę: Prawo ochrony środowiska pod kątem ochrony przed hałasem.


Medyczne aspekty hałasu w środowisku pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2005 str. 4-8

Prof. Zw. Dr Hab. N. Med. Jan Grzesik Instytut Medycyny Pracy I Zdrowia Środowiskowego

Zainteresowanie problemem hałasu wynika przede wszystkim ze znajomości konsekwencji jego oddziaływania na człowieka. W grę wchodzi uszkodzenie słuchu oraz ogólne zaburzenia zdrowia. WHO, a także instytucje Unii Europejskiej dostrzegają w hałasie jeden z głównych problemów zdrowia publicznego i środowiskowego. Największą grupę osób narażonych na uszkodzenie słuchu stanowią osoby pracujące. W artykule omówiono ekonomiczne aspekty rejestrowanych przypadków zawodowego uszkodzenia słuchu oraz udział pracodawcy w postępowaniu diagnostyczno-orzeczniczym. Zwrócono również uwagę na nieporównywalność danych statystycznych pochodzących z różnych krajów i przyczyny tego zjawiska.


Dobór warstwowych zabezpieczeń przeciwhałasowych - wytyczne dla projektantów
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2005 str. 10-13

Dr Inż. Anna Kaczmarska, Prof. Zw. Dr Hab. Inż. Zbigniew Engel Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Dr Inż. Jan Sikora Akademia Górniczo-Hutnicza Katedra Mechaniki I Wibroakustyki

Hałas niskoczęstotliwościowy jest zwykle bardzo słabo redukowany przez typowe zabezpieczenia przeciwhałasowe. W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące izolacyjności akustycznej elementów budowlanych warstwowych zabezpieczeń przeciwhałasowych w zakresie niskich częstotliwości oraz zalecenia dla projektantów dotyczące prawidłowego doboru warstwowych zabezpieczeń przeciwhałasowych w tym zakresie.


Ochronniki słuchu - przepisy, rozwiązania konstrukcyjne, metody doboru
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2005 str. 2-5

Dr Inż. Ewa Kotarbińska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono podstawy prawne dotyczące stosowania ochronników słuchu, zawarte w rozporządzeniach krajowych oraz w dyrektywie europejskiej. Omówiono konstrukcje klasycznych nauszników i wkładek przeciwhałasowych oraz nowoczesnych ochronników słuchu z układami elektronicznymi. Zdefiniowano wielkości charakteryzujące skuteczność działania ochronników słuchu oraz omówiono standardowe metody doboru ochronników słuchu do wielkości charakteryzujących hałas. Opisano wpływ przerw w stosowaniu ochronników słuchu na skuteczność ochrony.


Aktywna redukcja hałasu niskoczęstotliwościowego w dźwiękoizolacyjnych kabinach przemysłowych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2005 str. 4-7

Dr Inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule opisano system aktywnej redukcji hałasu w dźwiękoizolacyjnych kabinach przemysłowych. Przedstawione zostały trzy rozwiązania techniczne tego systemu. Pierwszym rozwiązaniem jest układ do tworzenia stref ciszy bazujący na dwóch głośnikach umieszczonych w narożnikach kabiny. Drugim rozwiązaniem jest aktywny ochronnik słuchu zbudowany na bazie lekkich słuchawek. Trzecim z przedstawionych rozwiązań jest aktywny zagłówek (dwa niewielkie głośniki umieszczone w górnej części oparcia fotela pracownika). W artykule przedstawiono i omówiono wyniki pomiarów skuteczności aktywnej redukcji hałasu z zastosowaniem każdego z tych trzech rozwiązań


Hałas w pomieszczeniach biurowych - metody ograniczania
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2004 str. 11-15

Dr Inż. Anna Karczmarska, Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska, Dr Inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

"Hałas w pomieszczeniach biurowych może być przyczyną braku koncentracji, zmieniać czujność pracownika oraz zmniejszać wydajność pracy. Praca umysłowa wymagająca koncentracji, zbieranie informacji, czy procesy analityczne wydają się być szczególnie wrażliwe na hałas. W artykule przedstawiono wyniki badań hałasu na stanowiskach pracy biurowej przeprowadzonych w biurach oraz metody ograniczania tego hałasu."


Drgania i hałas na stanowiskach pracy w środkach komunikacji miejskiej - badania dozymetryczne
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2004 str. 12-15

Dr Inż. Jolanta Koton, Mgr. Inż. Artur Majewski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Z doniesień literaturowych, zwłaszcza ostatniego dziesięciolecia, wynika, że skojarzone działanie na organizm człowieka dwóch lub więcej szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy potęguje niekorzystne skutki działania każdego z nich występującego oddzielnie. Do stanowisk pracy, na których występują łącznie różne czynniki środowiska, należą niewątpliwie stanowiska obsługi wszelkiego rodzaju pojazdów, w tym pojazdów komunikacji miejskiej. W artykule przedstawiono wyniki badań jednoczesnej ekspozycji kierowców na drgania i hałas w autobusach miejskich, tramwajach i w metrze. Uzyskane wyniki porównano z wartościami kryterialnymi ustalonymi dla tych czynników ze względu na ochronę zdrowia w przepisach krajowych i w dyrektywach Unii Europejskiej.


Prognozowanie zrozumiałości mowy w hałasie podczas stosowania ochronników słuchu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2004 str. 16-20

Dr Inż. Ewa Kotarbińska, Mgr. Inż. Emil Kozłowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono metodę przewidywania zrozumiałości mowy w hałasie podczas stosowania ochronników słuchu. Metoda ta oparta jest na metodzie SIL. Wyniki obliczeń zrozumiałości mowy w ochronnikach słuchu porównano z wynikami badań procentowej zrozumiałości mowy wykonywanych w laboratorium. W badaniach uczestniczyło 53 słuchaczy, którzy używali czterech wzorów ochronników słuchu. Badania te potwierdziły, że prognozowanie zrozumiałości mowy podczas stosowania ochronników słuchu może być wykonywane za pomocą przedstawionej metody.


Serwis internetowy poświęcony aktywnym metodom zwalczania hałasu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2004 str. 26-27

Mgr. Inż. Paweł Górski, Dr Inż. Grzegorz Makarewicz, Mgr. Inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono opis serwisu internetowego (http://www.anc.pl/) dotyczącego aktywnych metod zwalczania hałasu. Serwis zawiera zarówno informacje teoretyczne jak i zastosowania praktyczne metod aktywnych. Przeznaczony jest dla szerokiego grona odbiorców zainteresowanych nowoczesnymi metodami zwalczania hałasu.


Ochrona przed hałasem w środowisku - stan zagadnienia w roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2004 str. 9-13

Prof. Dr Hab. Inż. Zbigniew Witold Engel, Dr Inż. Wiktor Marek Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono rozwój ochrony środowiska przed hałasem w Polsce, stan zagrożenia hałasem komunalnym, przemysłowym, pochodzącym od ruchu drogowego, komunikacji lotniczej i kolejowej oraz metody zwalczania tego czynnika. Przedstawiono przepisy regulujące problemy hałasu w Polsce i w Unii Europejskiej, postulując potrzebę lepszej koordynacji działań i szerszej edukacji społeczeństwa w omawianej dziedzinie.


Ochrona przed hałasem i drganiami mechanicznymi w środowisku pracy - stan zagadnienia w roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2004 str. 20-26

Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono stan narażenia na hałas i drgania mechaniczne w środowisku pracy w Polsce na podstawie danych: statystycznych dotyczących warunków pracy i chorób zawodowych, danych ankietowych z przeglądu warunków pracy w krajach przystępujących i kandydujących do UE przeprowadzonego w 2001 r. przez Europejską Fundację na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy oraz danych ankietowych i pomiarowych z przeglądu warunków pracy w przedsiębiorstwach wybranych sektorów szczególnie niebezpiecznych przeprowadzonego w 2003 r. przez CIOP-PIB. Przedstawiono także dotyczące tej problematyki polskie przepisy i normy oraz programy badawcze wdrażające do prawa i praktyki postanowienia dyrektyw i norm europejskich.


Normalizacja europejska w dziedzinie hałasu ze szczególnym uwzględnieniem maszyn i stanowisk pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2004 str. 27-32

Jean Jacques Krajowy Instytut Badawczy Bezpieczeństwa I Higieny Pracy (Inrs) Francja

W artykule przedstawiono najistotniejsze aspekty normalizacji w dziedzinie hałasu przemysłowego. Autor omawia europejską normalizację, która rozwinęła się w ciągu ostatnich 15 lat dzięki wdrożeniu tzw. nowego podejścia w zakresie uregulowań, które łączą dyrektywy Unii Europejskiej z normami europejskimi. Miało to wpływ na normalizację w dziedzinie hałasu wytwarzanego przez maszyny jako kluczowego aspektu bezpieczeństwa wyrobów.


Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas na stanowiskach pracy w odlewniach żeliwa
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/2004 str. 33-36

Dr Inż Witold Mikulski, Mgr. Inż. Bożena Smagowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

"W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy - Państwowym Instytucie Badawczym przeprowadzono badania i ocenę ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas w odlewniach żeliwa. Badaniami objęto pięć zakładów o wielkości produkcji od 1 do 14 tys. ton wyrobów rocznie i o różnym rodzaju wytwarzanego żeliwa. Badano hałas, w tym hałas infradźwiękowy, na stanowiskach pracy bezpośrednio związanych z produkcją wyrobów żeliwa, badaniami objęto łącznie siedemnaście typów stanowisk pracy. Stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu na trzynastu, a hałasu infradźwiękowego na pięciu typach stanowisk pracy."


Izolacyjność akustyczna w zakresie niskich częstotliwości przemysłowych zabezpieczeń przeciwhałasowych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2003 str. 10-13

Dr Inż. Anna Kaczmarska, Prof. Dr Hab. Inż. Zbigniew Engel Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Standardowe zabezpieczenia - ekrany dźwiękoizolacyjne, obudowy czy ochronniki słuchu nie są na ogół skuteczne w zakresie niskich częstotliwości. Dominującym skutkiem wpływu hałasu niskoczęstotliwościowego na organizm podczas ekspozycji zawodowej jest jego działanie uciążliwe. W artykule przedstawiono wyniki badań właściwości dźwiękoizolacyjnych elementów ścian warstwowych, stosowanych powszechnie zabezpieczeń akustycznych.


Ryzyko zawodowe związane z narażeniem na hałas na stanowiskach pracy przy młotach kuźniczych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2003 str. 24-26

Mgr. Inż.. Anna Wawrzeńczyk-Zdżyłowska Zakład Mechaniczny Hts W Krakowie

Przedmiotem artykułu jest ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas na stanowiskach pracy przy młotach kuźniczych w kuźni zakładu mechanicznego. W konkluzji stwierdzono, że ryzyko zawodowe na tym stanowisku jest nieakceptowane i zalecono stosowanie odpowiednich ochronników słuchu.


Pomiary hałasu w pomieszczeniach biurowych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2003 str. 21-25

Dr Inż. Anna Kaczmarska, Dr Inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

"Uciążliwość hałasu w środowisku pracy można zdefiniować jako uczucie niezadowolenia wywołane hałasem. Hałas może być przyczyną braku koncentracji, zmieniać czujność pracownika oraz zmniejszać wydajność pracy. Praca umysłowa wymagająca koncentracji, zbieranie informacji, czy procesy analityczne wydają się być szczególnie wrażliwe na hałas. W artykule przedstawiono wyniki badań hałasu (w tym infradźwiękowego) na stanowiskach pracy biurowej, przeprowadzonych w instytutach badawczych, bibliotece, bankach i biurach w różnych okresach roku i dnia pracy. Uwzględniono dużą liczbę źródeł zewnętrznych, jak: system wentylacyjny, działalność w budynku biurowym, hałas uliczny."


Sygnalizacja akustyczna w pojazdach uprzywilejowanych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2003 str. 26-28

Mgr. Inż. Paweł Górski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule dokonano analizy istniejących w Polsce przepisów prawnych i norm dotyczących sygnałów ostrzegawczych pod kątem określenia wymagań jakie powinny spełniać sygnały ostrzegawcze pojazdów uprzywilejowanych w ruchu. Wyniki stanowią podstawę syntezy cech akustycznych sygnału ostrzegawczego zoptymalizowanego do zastosowania aktywnej redukcji hałasu wewnątrz pojazdów. Zastosowanie aktywnej redukcji ma na celu poprawę warunków pracy zespołów ratunkowych pojazdów uprzywilejowanych.


Wibroakustyka - jedna z dziedzin nauki XXI wieku
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2003 str. 10-12

Zbigniew Engel Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Akademia Górniczo-Hutnicza

Autor omówił początki i rozwój wibroakustyki, zastosowanie energii wibroakustycznej, metody badań procesów wibroakustycznych oraz współczesne zadania tej dziedziny wiedzy.


Zastosowanie algorytmów genetycznych do aktywnej redukcji hałasu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2003 str. 4-6

Dr Inż. Grzegorz Makarewicz, Dr Inż. Wiktor M. Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy

Algorytmy genetyczne, mimo że wywodzą się z nauk biologicznych znajdują coraz większe zastosowanie w różnych dziedzinach techniki. W artykule przedstawiono zasadę działania elementarnego algorytmu genetycznego oraz możliwości zastosowania algorytmów genetycznych do aktywnej redukcji hałasu.


Ocena ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas w świetle przepisów europejskich i krajowych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2002 str. 2-4

Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy

W artykule przedstawiono zasady i przykłady oszacowania ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas.


System aktywnej redukcji hałasu o przebiegu okresowym
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2002 str. 5-6

Mgr. Paweł Górski, Dr Inż. Wiktor M. Zawieska Centralny Instytut Ochrony Pracy

"W pracy przedstawiono układ aktywnej redukcji hałasu (ARH), zoptymalizowany pod kątem redukcji hałasu wąskopasmowego. Układ opracowano na podstawie uniwersalnego kontrolera ARH, który wyposażono w algorytm wykorzystujący równoległe filtry wycinające i układ generacji sygnału. System przetestowano w warunkach laboratoryjnych i rzeczywistych przy redukcji hałasu transformatora energetycznego. Przeprowadzone badania potwierdziły przydatność opracowanego systemu do redukcji hałasów okresowych."


Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas na niestacjonarnych stanowiskach pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2002 str. 7-9

Dr Inż. Anna Kaczmarska, Mgr. Inż. Witold Mikulski, Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy

W warunkach przemysłowych na niestacjonarnych stanowiskach pracy narażenie na hałas zmienia się w cyklu rocznym i dlatego standardowe metody oceny narażenia (odniesienie do dnia lub tygodnia) nie pozwalają oszacować ryzyka zawodowego. W artykule podjęto próbę oszacowania ryzyka zawodowego narażenia na hałas słyszalny i infradźwiękowy w odniesieniu do roku, na przykładzie pracownika remontowego w elektrowni węglowej.


Charakterystyka stopnia zmienności ekspozycji na hałas rolnika indywidualnego - propozycje metodyczne
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2002 str. 19-21

Doc. Dr Hab. Leszek Solecki Instytut Medycyny Wsi Im. Witolda Chodżki

"Instytut Medycyny Wsi przeprowadził w 31 wybranych gospodarstwach indywidualnych pomiary hałasu emitowanego przez pojazdy i maszyny rolnicze, na który narażeni są rolnicy. W artykule przedstawiono wyniki tych badań oraz propozycje metodyczne dotyczące całorocznego monitoringu ekspozycji rolników na hałas."


Mapy akustyczne i monitoring w świetle obowiązujących przepisów
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2002 str. 3-4

Prof. Dr Hab. Inż. Zbigniew Engel, Mgr. Inż. Jan Czerwiński Akademia Górniczo-Hutnicza Ministerstwo Środowiska

Materiał przedstawia podstawowe problemy związane ze sporządzaniem map akustycznych i planów działań dla aglomeracji. Przedstawia również projekt Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie oceny i zarządzania hałasem w środowisku, a także przepisy polskiego prawa ochrony środowiska w tym zakresie.


Komputerowe metody doboru ochronników słuchu - program DOBOS3
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2002 str. 9-11

Mgr. Inż. Dariusz Puto, Dr Inż. Ewa Kotarbińska Centralny Instytut Ochrony Pracy

Prawidłowy dobór ochronników słuchu do wielkości charakteryzujących hałas na jest bardzo istotnym elementem w procesie ochrony słuchu pracowników stanowiskach pracy, gdzie występują przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu. W niniejszym artykule przedstawiono trzy metody doboru ochronników słuchu (dokładną, HML i SNR) zdefiniowane w normach PN-EN 458 i PN-EN 24869-2 oraz aspekty dotyczące środowiska pracy oraz indywidualnych cech docelowego użytkownika wyselekcjonowanych ochronników słuchu. Ponadto przedstawione zostały przykłady doboru ochronników słuchu wymienionymi metodami przy wykorzystaniu nowego programu doboru ochronników słuchu DOBOS3.


Ograniczanie hałasu urządzeń sieci komputerowej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2001 str. 20-23

Dr Inż. Anna Kaczmarska, Mgr. Inż. Witold Mikulski, Doc Dr Inż.Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy

W artykule omówiono wyniki badań hałasu emitowanego przez urządzenia sieci komputerowej tzw. szafy krosownicze (jedno z bardziej uciążliwych źródeł hałasu na stanowiskach pracy biurowej). Przedstawiono projekt zabezpieczeń przeciwhałasowych w postaci obudowy dźwiękochłonno-izolacyjnej z tłumikiem akustycznym. Wyniki pomiarów potwierdziły skuteczność wykonanych zabezpieczeń.


Niepewność wyznaczania poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2001 str. 2-5

Mgr. Inż Witold Mikulski, Mgr. Inż. Piotr Tadzik Centralny Instytut Ochrony Pracy

Przedstawiono wyniki badań poziomu mocy akustycznej wzorcowego źródła dźwięku w róznych warunkach pomiarowych przy zastosowaniu metody technicznej o klasie dokładności 2 i metody orientacyjnej o klasie dokładności 3, w określonych normach PN-EN ISO 3744 oraz PN-EN ISO 3746. Porównano wartości odchylenia standardowego odtwarzalności poziomów mocy akustycznej uzyskanych w badaniach z podanymi w wymienionych normach.


Aktywny ochronnik słuchu z zewnętrznym układem zasilania
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2001 str. 10-12

Mgr Inż. Paweł Górski, Mgr Inż. Leszek Morzyński Centralny Instytut Ochrony Pracy

"W artykule przedstawiono opis aktywnego ochronnika słuchu przystosowanego do stosowania na stacjonarnych stanowiskach pracy oraz Baze stacjonarnych stanowisk pracy. Konstrukcje aktywnego ochronnika słuchu zmodyfikowano wykonując moduł umożliwiaj1cy wykorzystanie dostepnego źródła zasilania na stanowisku pracy. Do modułu przeniesiono czeoea elementów elektronicznych z nauszników aktywnego ochronnika słuchu."


Ustroje rezonatorowe obniżające hałas niskoczęstotliwościowy w kabinach przemysłowych
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2000 str. 14-16

Dr Inż. Anna Kaczmarska, Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy Prof. Dr Hab. Inż. Zbigniew Engel Akademia Górniczo-Hutnicza

Ochrona przed dźwiękami o niskich częstotliwościach jest skomplikowana ze względu na znaczne długości fal (np. fala o częstotliwości 20 Hz ma długość 17 m), dla których tradycyjne ściany, przegrody, ekrany i pochłaniacze akustyczne są mało skuteczne. W niektórych przypadkach dźwięki niskoczęstotliwościowe są wzmacniane na skutek rezonansu pomieszczeń, elementów konstrukcyjnych budynków lub całych obiektów. Poziomy ciśnień akustycznych mogą wówczas przekraczać poziomy mierzone w pobliżu ich źródeł. Tak często dzieje się we wnętrzu przemysłowych kabin dźwiękoizolacyjnych. Na ogół w celu ograniczenia hałasu niskoczęstotliwościowego i infradźwiękowego wymagane jest każdorazowo indywidualne projektowanie zabezpieczeń po uprzedniej szczegółowej analizie widma hałasu. (...)


Hałas maszyn - znormalizowane metody wyznaczania poziomu ciśnienia akustycznego emisji
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2000 str. 6-9

Dr Inż. Dariusz Pleban, Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy

W serii norm PN-EN ISO 11200 szczególnym dokumentem jest norma PN-EN ISO 11203, ponieważ nie wymaga bezpośrednio przeprowadzania żadnych badań w celu wyznaczenia poziomów ciśnienia akustycznego emisji na stanowisku pracy lub w innych określonych miejscach. Brak tego wymagania wynika z faktu, że norma ta opiera się na charakterystycznym założeniu: znana jest wartość poziomu mocy akustycznej maszyny, wyznaczona jedną z metod określonych w normach podstawowych EN ISO od 3741 do 3747, EN ISO 9614-1 lub EN ISO 9614-2 albo w procedurze badania hałasu, która jest zgodna z tymi podstawowymi normami. W związku z tym, podane w normie PN-EN ISO 11203 metody wyznaczania poziomów ciśnienia akustycznego emisji na podstawie poziomów mocy akustycznej pozwalają na uzyskanie: - poziomów z taką samą charakterystyką częstotliwościową i czasową lub w tych samych pasmach częstotliwości jak te, dla których wyznaczone zostały poziomy mocy akustycznej, - dokładności takiej samej, jak w przypadku metod stosowanych do wyznaczania poziomu mocy akustycznej. (...)


Hałas maszyn - znormalizowane metody wyznaczania poziomu ciśnienia akustycznego emisji
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2000 str. 5-8

Dr Inż. Dariusz Pleban, Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy

Jak już powiedziano w pierwszej publikacji tej serii (patrz „Bezpieczeństwo Pracy” nr 1/2000) dyrektywa europejska 98/37/EC dotycząca bezpieczeństwa maszyn określa m.in. wielkości fizyczne emisji hałasu maszyn, które należy mierzyć i których wartość należy podać. Są to: poziom ciśnienia akustycznego emisji na stanowiskach pracy i poziom mocy akustycznej. Wybór wielkości zależy od wartości emisji. Metody wyznaczania tych wielkości określają normy europejskie zharmonizowane z wymienioną dyrektywą (obecnie wprowadzone do zbioru polskich norm metodą oficjalnego tłumaczenia). Metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej maszyn (serie norm PN-EN ISO 3740 i PN-EN ISO 9614) zostały omówione w trzech kolejnych publikacjach (patrz „Bezpieczeństwo Pracy” nr 2,3 i 7-8/2000). W niniejszej publikacji przedstawimy analizę porównawczą znormalizowanych metod wyznaczania poziomów ciśnienia akustycznego emisji na stanowiskach pracy i w innych określonych miejscach w pobliżu maszyn, określonych w serii norm PN-EN ISO 11200.


Hałas maszyn - wyznaczanie poziomu mocy akustycznej obrabiarek do drewna
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2000 str. 6-9

Mgr Inż. Witold Mikulski, Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy

W poprzednich publikacjach (patrz „Bezpieczeństwo Pracy" nr 2 i 3/2000) omówiono metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej maszyn, określone w normach europejskich serii EN ISO 3740 i 9614 (obecnie wprowadzonych lub wprowadzanych do zbioru polskich norm metodą oficjalnego tłumaczenia). Jak powiedziano, jedną z najczęściej stosowanych metod, a często jedyną możliwą do zastosowania w warunkach terenowych (in situ) jest metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk, określona w normie europejskiej EN ISO 3746:1995 (wersja polska PN-EN ISO 3746:1999). Norma ta należy do serii norm EN ISO 3740, (zharmonizowanych z dyrektywą maszynową 98/37/EC) określających metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej maszyn na podstawie pomiarów poziomu ciśnienia akustycznego. Seria norm EN ISO 3740 zawiera następujące normy: - EN ISO 23741:1991 (metoda dokładna klasy dokładności l, do zastosowania w komorze pogłosowej) (norma w rewizji), - EN ISO 3743-1:1995 i EN ISO 3743-2:1996 (wersje polskie PN-EN ISO 3743 1:1998 i PN-EN ISO 3743-2:1998) (metody techniczne klasy dokładności 2, do zastosowania w pomieszczeniu o ścianach odbijających dźwięk), - EN ISO 3744:1995 (wersja polska PN-EN ISO 3744:1999) (metoda techniczna klasy dokładności 2, do zastosowania w przestrzeni otwartej lub w pomieszczeniu), - prEN ISO 3745 (metoda dokładna klasy dokładności l, do zastosowania w komorze bezechowej lub w komorze bezechowej z podłogą odbijającą dźwięk), - EN ISO 3746 (wersja polska PN-EN ISO 3746:1999) (metoda orientacyjna, klasy dokładności 3, do zastosowania w przestrzeni otwartej lub w pomieszczeniu). Ponieważ została ustanowiona norma PN-EN ISO 3746:1999 zastępująca stosowaną dotychczas polską normę PN-N-01332:1984, zaistniała potrzeba zebrania doświadczeń w celu łatwiejszego jej wprowadzenia do stosowania. Metodę opisaną w tej normie przetestowano na obrabiarkach do drewna, które znajdują się w wykazie maszyn szczególnie niebezpiecznych. Zostało to określone w dyrektywie maszynowej 98/37/EC oraz w wykazie wyrobów podlegających obowiązkowi zgłaszania do certyfikacji na znak bezpieczeństwa, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów. (...)


Baza danych o materiałach, wyrobach i ustrojach przeznaczonych do ochrony przed hałasem i drganiami
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2000 str. 2-6

Prof. Dr Hab. Inż. Jerzy Sadowski - Instytut Techniki Budowlanej Prof. Dr Hab. Inż. Zbigniew Engel Akademia Górniczo-Hutnicza Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy Mgr Kazimierz Czyżewski Instytut Techniki Budowlanej

Powszechnie wiadomo, że zanieczyszczenie środowiska w Polsce hałasem i drganiami wykazuje tendencję silnie rosnącą. Hałas i drgania stają się coraz bardziej uciążliwe a często nawet szkodliwe dla ludzi zarówno w środowisku pracy, jak też zamieszkania i wypoczynku. Najczęściej ludzie narażeni są na działanie hałasu i drgań przez wiele godzin w czasie doby, a więc w domu, w czasie jazdy do pracy i powrotu z niej, w pracy, w miejscach wypoczynku i rekreacji. W badaniach ankietowych hałas jawi się jako uciążliwość klasyfikowana na jednym z pierwszych miejsc. Skutki oddziaływania hałasu w przemyśle w postaci głuchoty zawodowej i upośledzenia słuchu plasują się na pierwszych miejscach chorób zawodowych. (...)


Hałas maszyn - znormalizowane metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej (2)
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2000 str. 12-17

Doc. Dr Inż. Danuta Augustynska, Dr Inż. Dariusz Pleban, Mgr Inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy

METODY POMIARU NATĘŻENIA DŹWIĘKU Metody określone w normach EN ISO 9614-1 EN ISO 9614-2 polegają na wyznaczeniu poziomu mocy akustycznej nie na podstawie pomiarów poziomów ciśnienia akustycznego, ale pomiarów natężenia dźwięku. Pomiary te są wykonywane na powierzchni otaczającej maszynę, w jej bezpośrednim polu akustycznym. Pomiar może być wykonywany albo punkt po punkcie, albo przez ciągłe przemieszczanie sondy po powierzchni pomiarowej. Oryginalność tych metod: w pewnych warunkach poziom natężenia dźwięku na powierzchni pomiarowej nie jest zakłócony ani przez pole pogłosowe pomieszczenia, ani przez pole bezpośrednie innych obecnych źródeł, ewentualnie bardziej hałaśliwych niż maszyna, której moc akustyczną chcemy wyznaczyć. Gdy brak jest powierzchni pochłaniających wewnątrz objętości ograniczonej przez pomiarową powierzchnię otaczającą, energia dźwiękowa, która wpływa do tej objętości, wypływa z niej w całości. Jeśli energia ta jest stała w czasie, jej wpływ na pole natężenia na powierzchni pomiarowej jest zerowy. Poprawki środowiskowe ze względu na hałas tła nie są potrzebne. Wśród wszystkich metod pozwalających wyznaczyć moc akustyczną, metody pomiarowe natężenia dźwięku zajmują szczególne miejsce. Jest to związane: - ze specyfiką tych metod, odpowiednio do umiejętności pomiarowych i aparatury akustycznej, wymaganej do ich wdrażania (sonda natężeniowa o dwóch mikrofonach z określonym systemem obróbki sygnału), - z wielką wrażliwością na czynniki środowiska sondy natężeniewej, - z trudniejszym podejściem niż metody klasyczne, ponieważ odwołują się do rozważań fizycznych, bardziej złożonych, - z faktem, że normatywna formalizacja miała niedawno miejsce. Metody pomiaru natężenia dźwięku zdecydowanie przekroczyły dzisiaj stadium rozwoju. Z powodu komercjalizacji pomiarowych programów komputerowych opracowywanych do ułatwienia ich wdrażania stały się one dostępne również dla osób spoza branży akustycznej. Metody pomiaru natężenia dźwięku są tak oryginalne i interesujące, że mogą być stosowane do prawie każdej sytuacji praktycznej. Ich zastosowanie jest niemożliwe tylko w dwóch następujących sytuacjach: - hałas tła jest wysoki (w stosunku do hałasu emitowanego przez badane źródło) i zmienia się w czasie, - maszyna charakteryzuje się znacznym pochłanianiem dźwięku i energia dźwiękowa wnikająca do objętości ograniczonej powierzchnią pomiarową nie wychodzi z niej w całości. Jednakże istnieją niesłuszne tendencje do używania tych metod tylko w sytuacjach przemysłowych, w których metody klasyczne są nieskuteczne. Kiedy uzyska się aparaturę i niezbędną wiedzę na temat tych metod, metody pomiaru natężenia dźwięku, a przede wszystkim określone w normie EN ISO 9614-2 (jeśli klasa l nie jest wymagana), powinny być przedkładane nad metody klasyczne. Ich jedyną prawdziwą niedogodnością jest złożoność procedury związana z faktem, że osiągnięta klasa precyzji jest znana dopiero po zakończeniu badania. Jeśli wymagana klasa nie została osiągnięta, należy ponownie rozpocząć badania. (...)


Hałas maszyn - znormalizowane metody wyznaczania poziomu mocy akustycznej (1)
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2000 str. 7-13

Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska, Dr Inż. Dariusz Pleban, Mgr Inż. Witold Mikulski Centralny Instytut Ochrony Pracy

W pierwszej publikacji tej serii omówiono wymagania w zakresie ochrony przed hałasem zawarte w dyrektywie europejskiej 98/37/EC (dyrektywa 89/392/EEC ze zmianami) w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących maszyn oraz przedstawiono panoramę zharmonizowanych z tą dyrektywą norm europejskich ogólnych z zakresu akustyki przemysłowej, w większości wprowadzonych do zbioru polskich norm (metodą oficjalnego tłumaczenia). Jak już powiedziano, dyrektywa 98/37/EC określa podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w zakresie projektowania i konstruowania maszyn oraz stosowanych przy nich urządzeń ochronnych (środki ochrony zbiorowej), a także procedury oceny zgodności tych wyrobów z podstawowymi wymaganiami przed ich wprowadzeniem do obrotu handlowego na terenie Unii. W zakresie hałasu dyrektywa ta formułuje wymóg zredukowania hałasu na etapie projektowania maszyny. Określa wielkości fizyczne emisji hałasu maszyn, które należy mierzyć i których wartość należy dostarczyć. Są to: poziom ciśnienia akustycznego emisji na stanowiskach pracy i poziom mocy akustycznej. Metody wyznaczania tych wielkości określają odpowiednie normy zharmonizowane. W niniejszej publikacji przedstawimy analizę porównawczą znormalizowanych metod wyznaczania poziomu mocy akustycznej na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego oraz pomiarów natężenia dźwięku (nowa seria norm europejskich EN ISO 3740 i EN ISO 9614) (w Polsce PN-EN ISO 3740 i PN-EN ISO 9614). Normy dotyczące metod wyznaczania poziomu ciśnienia akustycznego emisji (normy serii EN ISO 11200) omówimy w odrębnej publikacji. (...)


Kabiny dla operatorów maszyn - skuteczna ochrona przed hałasem
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 5/1999 str. 6-10

Dr Inż. Anna Kaczmarska Doc. Dr Inż. Danuta Augustyńska Centralny Instytut Ochrony Pracy

Jednym z bardziej skutecznych sposobów eliminacji zagrożenia hałasem i innymi czynnikami szkodliwymi w środowisku pracy jest automatyzacja procesów technologicznych w powiązaniu z dźwiekoizolacyjnymi kabinami sterowniczymi. Kabiny dźwiekoizolacyjne są to zazwyczaj wydzielone w hali produkcyjnej pomieszczenia o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Mogą one spełniać funkcje zarówno pomieszczeń cichych, które chronią przebywających w nich pracowników przed hałasem, jak i głośnych (z umieszczonymi wewnątrz źródłami hałasu), służących do obniżenia hałasu w hal, na zewnątrz kabiny. W przypadku pomieszczeń głośnych kabina praktycznie pełni funkcję obudowy dźwiekoizolacyjnej. Kabiny dźwiekoizolacyjne mogą pełnić funkcje: sterowni i dyspozytorni, pomieszczenia przeznaczonego dla dozoru technicznego lub pomieszczenia wypoczynkowego, usytuowanego w głośnych halach produkcyjnych. (...)


Zintegrowane obudowy dźwiękochłonno-izolacyjne
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/1999 str. 2-8

Prof. Zw. Dr Hab. Inż. Zbigniew Engel Dr Inż. Jan Sikora Mgr Inż. Jadwiga Turkiewicz Akademia Górniczo-Hutnicza

W ograniczaniu nadmiernej hałaśliwości maszyn i urządzeń stosuje się cztery rodzaje obudów dźwiękochłonno-izolacyjnych: fragmentaryczne, częściowo zamknięte, całkowicie zamknięte i zintegrowane. Najczęściej stosowane są pierwsze trzy rodzaje obudów. Ich funkcja sprowadza się do ograniczenia hałasu emitowanego przez oryginalne korpusy maszyn i urządzeń, a także nie osłonięte węzły funkcjonalne maszyn. Obudowy takie stanowią więc w pewnym sensie drugi dodatkowy korpus maszyny. Najskuteczniejsze są obudowy całkowicie zamknięte, lecz można je stosować zasadniczo tylko wtedy, gdy maszyny nie wymagają bezpośredniej i ciągłej obsługi przez operatora. Najczęściej więc stosuje się całkowicie zamknięte obudowy agregatów pompowych, sprężarek, napędów maszyn itp. oraz w niektórych przypadkach maszyn realizujących procesy produkcyjne w sposób automatyczny (np. prasy automatyczne, automaty tokarskie). Obudowy te nie mają natomiast praktycznego zastosowania w ograniczaniu nadmiernej aktywności akustycznej takich maszyn, jak obrabiarki do metalu, obrabiarki do drewna, prasy, maszyny włókiennicze, kablowe czy obuwnicze. Tego typu maszyny mogą mieć (dotychczas rzadko stosowane) obudowy zintegrowane. Obudowy zintegrowane stanowią składową część korpusu hałaśliwej maszyny lub cały jej korpus odpowiednio opracowany pod względem akustycznym (zwiększenie izolacyjności akustycznej ścian korpusu oryginalnego). Na ogół rolę obudowy zintegrowanej spełnia wykonana z uwzględnieniem wymagań przeciwhałasowych zamknięta konstrukcja, stanowiąca element korpusu maszyny, osłaniająca albo newralgiczny węzeł funkcjonalny (np. narzędzie, zespół narzędzi skrawających lub wykonujących inne czynności technologiczne) przed wpływem warunków zewnętrznych, albo samego operatora pod kątem bezpieczeństwa pracy. Ten element korpusu maszyny jest zazwyczaj otwierany, podnoszony lub rozsuwany (ręcznie lub automatycznie), co umożliwia szybki i prosty dostęp. Zasada rozwiązania zintegrowanej obudowy dźwiękochłonno-izolacyjnej stwarza możliwość dokonywania modyfikacji w rozwiązaniach konstrukcyjnych korpusów maszyn w celu zwiększenia ich izolacyjności akustycznej. Elementy obudów zintegrowanych mogą mieć więc zastosowanie w projektowaniu korpusów nowych maszyn, charakteryzujących się obniżoną, do obowiązujących norm, aktywnością akustyczną. (...)


Noise at workplaces in call center
"Bezpieczeństwo Pracy - Monthly (Occupational Safety)" 4/2011 str. 22-25

Mgr Inż. Bożena Smagowska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Lately the number of new workplace type i.e. call center. It’s defined as workstations where the base tasks of worker are realizing by phone and computer. Noise is among the harmful and bothersome hazards of call center workplaces. The article consist: results and assessment of noise on the workplaces in call center and recommendation for noise reduce. The measurement results show that noise on the workplaces in call center (during use by operators handset receiver phone) can be harmful hazards (to bring risk hearing loss) and bothersome to make of work and to bring about extra auditory disadvantageous changes of heath.