Raport o bezpieczeństwie

1. Artykuł 10

Raporty o bezpieczeństwie, wedle przepisów Dyrektywy Seveso II, były przygotowywane tylko przez prowadzącego zakład o dużym ryzyku. Zakłady o zwiększonym ryzyku były zwolnione z wykonywania tego obowiązku. Prowadzący zakład dużego ryzyka, według Dyrektywy Seveso II, miał wykazać, że:

  • została wprowadzona w życie Polityka zapobiegania poważnym awariom wraz z wdrażającym ją Systemem zarządzania bezpieczeństwem,
  • zostały zidentyfikowane zagrożenia poważnymi awariami oraz zostały podjęte niezbędne działania, aby przeciwdziałać takim awariom i ograniczać ich skutki dla człowieka i środowiska,
  • odpowiednie kwestie bezpieczeństwa i niezawodności zostały uwzględnione w trakcie projektowania, budowy, eksploatacji i konserwacji jakiejkolwiek instalacji, urządzenia magazynowego oraz wyposażenia i infrastruktury związanych z ich działaniem, i z którymi wiąże się zagrożenie poważną awarią wewnątrz zakładu,
  • zostały przygotowane Wewnętrzne plany operacyjno-ratownicze oraz
  • została dostarczona informacja umożliwiająca przygotowanie Zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych, oraz,
  • informacja umożliwiająca podejmowanie decyzji dotyczących lokalizacji nowej działalności gospodarczej lub zagospodarowania terenów wokół istniejących zakładów została dostarczona kompetentnym władzom.

Te zapisy zostały utrzymane w Dyrektywie Seveso III, dodany został, oprócz określenia, zidentyfikowania zagrożenia poważnymi awariami, wymóg przygotowania scenariuszy możliwych poważnych awarii.

W odniesieniu do terminów, Dyrektywa Seveso III, ustanawia trzy rodzaje – pierwszy dotyczy nowych zakładów i jest tu mowa o odpowiednim terminie poprzedzającym rozpoczęcie budowy lub działalności lub poprzedzającym wprowadzenie zmian prowadzących do modyfikacji wykazu substancji niebezpiecznych, drugi dotyczy istniejących zakładów o dużym ryzyku i został wyznaczony na 1 czerwca 2016 r., trzeci z terminów obejmuje inne zakłady, w przypadku których Raport o bezpieczeństwie powinien zostać przesłany do właściwej władzy w ciągu dwóch lat od daty rozpoczęcia stosowania Dyrektywy Seveso III do danego zakładu.

Dyrektywa Seveso III określa, że ustępy dotyczące treści Raportu o bezpieczeństwie, zgodności z Załącznikiem II, a także wyznaczone terminy nie mają zastosowania w przypadku, gdy prowadzący zakład przesłał raport przed dniem 1 czerwca 2015 r. i spełnia wymogi określone co do jego zawartości. W celu zapewnienia zgodności z ust. 1 i 2 niniejszego artykułu (cel przygotowania raportu oraz jego zawartość – przypis autorów) – prowadzący zakład przedkłada, w formie uzgodnionej z właściwym organem, wszelkie części raportu o bezpieczeństwie, które uległy zmianie, z zachowaniem terminów, o których mowa w ust. 3.

Podobnie jak Polityka zapobiegania awariom, Raport o bezpieczeństwie wymaga okresowych przeglądów i w razie konieczności powinien być aktualizowany co najmniej raz na pięć lat i ten termin jest identyczny z terminem określonym w Dyrektywie Seveso II. W przypadku jednak wystąpienia awarii prowadzący zakład powinien dokonać przeglądu raportu i w razie konieczności jego aktualizacji. Również sam prowadzący może z własnej inicjatywy, bądź na wniosek władzy właściwej, dokonać przeglądu lub aktualizacji raportu, jeżeli jest to uzasadnione nowymi faktami lub najnowszą wiedzą techniczną na temat kwestii bezpieczeństwa, w tym wiedzą będącą wynikiem analizy awarii lub, w miarę możliwości, sytuacji bliskich awarii oraz rozwojem wiedzy w zakresie oceny zagrożeń.

Cały ustęp 6 artykułu 9 Dyrektywy Seveso II dotyczący substancji niebezpiecznych, w odniesieniu do których zostało wykazane, że nie mogą stworzyć zagrożenia wystąpienia poważnej awarii i taka ocena została zatwierdzona przez kompetentne władze, nie został uwzględniony w przepisach Dyrektywy Seveso III bezpośrednio. Pewna forma tego punktu została wprowadzona do przepisów Dyrektywy Seveso III w postaci kryteriów derogacji (artykuł 4 Dyrektywy Seveso III).

Również zapis z ustępu 2 akapitu 2 artykułu 9 Dyrektywy Seveso II: Raporty o bezpieczeństwie, części raportów lub inne odpowiednie raporty przygotowane zgodnie z wymaganiami innych przepisów prawnych, mogą być połączone w formę pojedynczego raportu o bezpieczeństwie wymaganego niniejszym artykułem, co pozwoli na uniknięcie zbędnego powtarzania informacji i dublowania pracy operatora bądź kompetentnych władz, pod warunkiem, że zostaną spełnione wszystkie wymagania niniejszego artykułu, nie został przetransponowany do Dyrektywy Seveso III.

Szczegółowe wymagania odnośnie zawartości Raportu o bezpieczeństwie zostały, analogiczne jak w przypadku Dyrektywy Seveso II, zawarte w Załączniku II.

2. Załącznik II

Załącznik II Dyrektywy Seveso III dotyczy minimalnego zakresu danych i informacji, które należy uwzględnić w Raporcie o bezpieczeństwie i zasadniczo nie został bardzo zmieniony, jednakże wprowadzono szereg bardzo ważnych doprecyzowań, które w sposób istotny zmieniają ten dokument.

Po pierwsze, w związku położeniem, w Dyrektywie Seveso III, dużego nacisku na efekt domina, w informacjach dotyczących otoczenia zakładu (punkt 2 Załącznika II) oprócz, tak jak to miało miejsce w Dyrektywie Seveso II, opisu zakładu i jego środowiska (z uwzględnieniem położenia geograficznego, warunków meteorologicznych, geologicznych, hydrograficznych i w razie potrzeby, jego historii), identyfikacji instalacji oraz innej działalności zakładu, które mogą stanowić zagrożenia poważnymi awariami i opisu obszarów, na których może wystąpić poważna awaria, należy w raporcie o bezpieczeństwie również przedstawić w oparciu o dostępne informacje identyfikację sąsiednich zakładów oraz innych obiektów, które nie są objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy, obszarów i inwestycji, które mogłyby być źródłem zagrożenia lub zwiększyć ryzyko lub skutki wystąpienia poważnej awarii i efektu domina.

Po drugie, w opisie instalacji (punkt 3 Załącznika II) opis procesów, a konkretnie metod działania, powinien zostać przedstawiony: w stosownych przypadkach z uwzględnieniem dostępnych informacji na temat najlepszych praktyk.

Po trzecie, zostało doprecyzowane, że w opisie scenariuszy poważnych awarii, który powinien zostać uwzględniony podczas identyfikacji i analizy zagrożeń awariami oraz w metodach zapobiegawczych (punkt 4 Załącznika II), należy uwzględnić w szczególności:

  1. przyczyny operacyjne;
  2. przyczyny zewnętrzne, takie jak przyczyny związane z efektami domina, z obiektami, które nie są objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy, obszarami i zabudowaniami, które mogą być źródłem zagrożenia poważną awarią lub które mogą zwiększyć takie zagrożenie lub jego skutki;
  3. przyczyny naturalne, na przykład trzęsienia ziemi lub powodzie.

Przy ocenie zasięgu i skali skutków zidentyfikowanych poważnych awarii (również punkt 4 Załącznika II), należy przedstawić mapy, zobrazowania lub, stosownie do potrzeb, równoważne opisy ukazujące obszary, które mogą zostać dotknięte takimi awariami mogącymi powstać w zakładzie. Dodatkowo identyfikacja i ocena zagrożeń powinna uwzględniać, wedle przepisów Dyrektywy Seveso III, przegląd wcześniejszych awarii i zdarzeń z takimi samymi wykorzystywanymi substancjami i procesami, uwzględnienie zdobytych w związku z nimi doświadczeń i wyraźne odniesienie do konkretnych działań podjętych w celu zapobiegania takim awariom.

Ostatnie z wprowadzonych zmian dotyczą środków i interwencji ograniczających skutki poważnych awarii (punkt 5 Załącznika II). W Dyrektywie Seveso III punkt ten precyzuje jakiego typu opis urządzeń zainstalowanych w zakładzie w celu ograniczenia skutków poważnej powinien zostać przedstawiony. Powinny to być: na przykład systemy wykrywające/zabezpieczające, urządzenia techniczne do ograniczania rozmiarów przypadkowych emisji, w tym rozpylacz do wody; paroizolacja; awaryjne łapacze kropel lub naczynia zbiorcze; zawory odcinające; systemy utrzymujące atmosferę obojętną; zbiorniki wody użytej do gaszenia pożaru. W Dyrektywie Seveso III podpunkt dotyczący podsumowania zagadnień obejmujących opis urządzeń zainstalowanych w zakładzie w celu ograniczenia skutków poważnych awarii, organizację alarmowania i działań ratowniczych, oraz opis wewnętrznych i zewnętrznych środków, które mają być zastosowane, został zastąpiony punktem: opis wszelkich środków technicznych i nietechnicznych mających znaczenie dla ograniczenia wpływu poważnej awarii.