Konsultacje społeczne i udział społeczności w podejmowaniu decyzji

Z całego artykuły 15. Dyrektywy Seveso III, składającego się z siedmiu ustępów tylko pierwszy z nich był zamieszczony w Dyrektywie Seveso II, jako ustęp 5 artykułu 13 Informacje dotyczące środków bezpieczeństwa. I tak jak w Dyrektywie Seveso II, ustęp ten zapewnia zainteresowanej społeczności możliwość wyrażenia, z odpowiednim wyprzedzeniem, opinii na temat poszczególnych projektów związanych z:

  1. planowaniem nowych zakładów zgodnie z art. 13 (Art. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne – przypis autora);
  2. istotną zmianą w zakładach zgodnie z art. 11 (Art. 11 Zmiana w instalacji, zakładzie lub obiekcie magazynowym – przypis autora), jeżeli te zmiany podlegają zobowiązaniom przewidzianym w art. 13 (Art. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne – przypis autora);
  3. nowymi inwestycjami w pobliżu zakładów, gdzie lokalizacja lub inwestycje mogą zwiększyć ryzyko poważnej awarii lub jej skutki zgodnie z art. 13 (Art. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne – przypis autora).

Pozostałe ustępy zostały wprowadzone w związku z uwzględnieniem w Dyrektywie Seveso III wymagań dyrektywy 2003/35/WE wdrażającej zapisy Konwencji z Aarhus w Unii Europejskiej i są adresowane do państw członkowskich (poza ustępem drugim, w którym nie zostało określone, kto ma być wykonawcą). Ustępy drugi, trzeci i piąty dotyczą informowania społeczności na poszczególnych etapach projektu: w początkowej fazie projektu, w trakcie oraz po podjęciu odpowiednich decyzji, ustępy czwarty i szósty dotyczą zgłaszania uwag i opinii przez zainteresowaną społeczność, a ostatni, siódmy – terminów, które zostały pozostawione do ustalenia przez państwa członkowskie.

Precyzując, ustęp drugi artykułu 15 określa zakres i sposób informowania społeczności dla początkowej fazy projektu. Za pośrednictwem ogłoszeń publicznych lub innych odpowiednich środków, w tym mediów elektronicznych, jeżeli są dostępne, na wczesnym etapie procedury podejmowania decyzji lub gdy tylko informacje można przekazać należy poinformować społeczność podając:

  1. przedmiot konkretnego projektu;
  2. fakt, że projekt podlega krajowej lub transgranicznej ocenie oddziaływania na środowisko lub konsultacjom między państwami członkowskimi zgodnie art. 14 ust. 3, w stosownych przypadkach;
  3. dane właściwego organu odpowiedzialnego za podejmowanie decyzji, od którego można otrzymać odpowiednie informacje i do którego można zgłaszać uwagi lub pytania oraz informacje o harmonogramie przekazywania uwag lub pytań;
  4. charakter ewentualnych decyzji lub projektu decyzji, jeżeli taki istnieje;
  5. wskazanie czasu i miejsc, w których zostaną udostępnione odpowiednie informacje, lub środków, za pomocą których zostaną one udostępnione;
  6. szczegółowe informacje dotyczące ustaleń w zakresie udziału społeczności i konsultacji społecznych podjętych na mocy ust. 7 niniejszego artykułu.

W ustępie trzecim artykułu 15, został nałożony na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia udostępnienia zainteresowanej społeczności informacji dotyczących najważniejszych sprawozdań i porad skierowanych do właściwego organu w czasie, kiedy zainteresowana społeczność była informowana na mocy ust. 2, zgodnie z przepisami krajowymi, w odpowiednich terminach. A także zgodnie z przepisami dyrektywy 2003/4/WE … informacji innych niż informacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, właściwych dla przedmiotowej decyzji i udostępnianych jedynie po poinformowaniu zainteresowanej społeczności zgodnie z tym ustępem. Zgodnie z zapisami ustępu 5 artykułu 15 państwa członkowskie zostały zobowiązane do zapewnienia, aby kompetentna władza, po podjęciu odpowiednich decyzji, udostępniła społeczności treść decyzji i przyczyny jej podjęcia, w tym wszelkie późniejsze aktualizacje oraz wyniki konsultacji odbytych przed podjęciem decyzji i wyjaśnienie sposobu ich uwzględnienia w tej decyzji.

Ustęp 4 artykuły 15 odnosi się do możliwości zgłaszania uwag i opinii do właściwych władz przed podjęciem decyzji dotyczącej poszczególnych projektów oraz uwzględniania przeprowadzonych wcześniej konsultacji przy podejmowaniu decyzji. Ustęp 6 odnosi się do zapewnienia społeczności możliwość wcześniejszego i skutecznego udziału w przygotowaniu i zmianie lub przeglądzie tych planów i programów, wykorzystując procedury określone w art. 2 ust. 2 dyrektywy 2003/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. przewidującej udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska. W ustępie tym znalazł się jeszcze zapis zobowiązujący państwa członkowskie do określenia osoby uprawnionych do uczestnictwa, włącznie z odpowiednimi organizacjami pozarządowymi spełniającymi wszelkie odpowiednie wymogi przewidziane w prawie krajowym, takimi jak organizacje działające na rzecz ochrony środowiska. Niniejszy ustęp nie ma zastosowania do planów i programów, w przypadku których udział społeczności realizowany jest zgodnie z dyrektywą 2001/42/WE.

W ostatnim ustępie artykułu 15, państwa członkowskie zostały zobowiązane do określenia szczegółowych ustaleń dotyczących informowania społeczności i konsultacji społecznych. W Dyrektywie Seveso III nie zostały określone żadne konkretne terminy, zostało natomiast zapisane, że: Należy określić rozsądne ramy czasowe dla poszczególnych faz konsultacji, które zapewnią wystarczający okres czasu na poinformowanie społeczności oraz pozwolą zainteresowanej społeczności na przygotowanie i skuteczne uczestnictwo w podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska będących przedmiotem przepisów niniejszego artykułu.