Zasady kształtowania warunków pracy według uregulowań konwencji MOP i dyrektyw WE.
Danuta Koradecka

Statystyka dla potrzeb społecznego ubezpieczenia wypadkowego - propozycje zbierania i kontroli danych
Jan Rzepecki

Pomiary czasu zadziałania bezdotykowych urządzeń ochronnych dla potrzeb ich certyfikacji
Marek Dźwiarek

Podstawą oceny zgodności są wyniki badań maszyny. Zazwyczaj badania obejmują różne parametry i właściwości badanego urządzenia. W wielu przypadkach zakres badań jest dokładnie określony w normach typu C. Często jednak wykonywane są one bezpośrednio na podstawie wymagań dyrektywy. Badania takie są skomplikowane i wymagają specjalistycznej aparatury i specjalnych metod badawczych. W UE działa wiele Jednostek Notyfikowanych przeprowadzających takie badania. Są one także wykonywane w laboratoriach badawczych w innych krajach. W przypadku badań zgodności istotne znaczenie ma ich dokładność, powtarzalność i odtwarzalność. Wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych sprecyzowane są w normie PN-EN 45001 oraz w przewodniku ISO/IEC 25. Metody badawcze opracowane zgodnie z wymaganiami tych dokumentów umożliwią porównywalność wyników uzyskanych w różnych laboratoriach. Opracowanie metod badania parametrów maszyn i urządzeń ochronnych jest odrębnym zadaniem badawczym. W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy od wielu lat prowadzone są prace naukowo-badawcze i wdrożeniowe, mające na celu stworzenie metod badań i stanowisk badawczych, zapewniających niezbędną dokładność, powtarzalność i odtwarzalność wyników badań tak, aby ich wyniki umożliwiały one obiektywną ocenę właściwości badanych urządzeń. Szczególne wysiłki skierowano na badanie maszyn i urządzeń ochronnych wymienionych w Załączniku IV do Dyrektywy Maszynowej. W procesie badań bezdotykowych urządzeń ochronnych istotne znaczenie ma określenie czasu zadziałania. W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy opracowana została specjalna metoda podwójnego wniknięcia do pomiaru czasu zadziałania ESPD, którą zaprezentowno w niniejszym artykule.

Ustroje rezonatorowe obniżające hałas niskoczęstotliwościowy w kabinach przemysłowych
Anna Kaczmarska, Danuta Augustyńska, Zbigniew Engel

Ochrona przed dźwiękami o niskich częstotliwościach jest skomplikowana ze względu na znaczne długości fal (np. fala o częstotliwości 20 Hz ma długość 17 m), dla których tradycyjne ściany, przegrody, ekrany i pochłaniacze akustyczne są mało skuteczne. W niektórych przypadkach dźwięki niskoczęstotliwościowe są wzmacniane na skutek rezonansu pomieszczeń, elementów konstrukcyjnych budynków lub całych obiektów. Poziomy ciśnień akustycznych mogą wówczas przekraczać poziomy mierzone w pobliżu ich źródeł. Tak często dzieje się we wnętrzu przemysłowych kabin dźwiękoizolacyjnych. Na ogół w celu ograniczenia hałasu niskoczęstotliwościowego i infradźwiękowego wymagane jest każdorazowo indywidualne projektowanie zabezpieczeń po uprzedniej szczegółowej analizie widma hałasu. (...)

Tajemnice postrzegania - ciekawe i niebezpieczne
Andrzej Najmiec, Krzysztof Kwarecki

Spostrzeganie to bardzo złożony mechanizm psychiczny, dzięki któremu każdy z nas może poznawać rzeczywistość. Dokonuje się ono zarówno przez receptory zmysłowe, jak i poprzez wnioskowanie o przedmiocie - czyli te wszystkie informacje, które zdobyliśmy w wyniku naszego doświadczenia. Spostrzegane przez nas przedmioty nie zawsze są takie, jak myje spostrzegamy oraz nie wszyscy spostrzegamy te same przedmioty w ten sam sposób. Różnice mogą powstawać zarówno na poziomie odbioru bodźców przez receptory, jak i w trakcie wnioskowania o przedmiocie. Zdarza się również, że system spostrzegania popełnia omyłki lub rozpoznaje tylko część przekazywanej informacji. Błędy te mogą polegać na złudzeniach, mogą być efektem długotrwałej stymulacji, po której spostrzegane długo obrazy „odbijają" się konsekwencjami w następnych spostrzeganych obrazach lub powstają na skutek ograniczonego czasu rozpoznania lub po prostu zmęczeń i a. Sytuacje, w których występuje wyraźnie subiektywność spostrzegania lub w których bierzemy pozory za rzeczywistość, to: - spostrzeganie obrazów niepełnych - spostrzeganie obrazów wieloznacznych - spostrzeganie obrazów kontekstowych (spostrzeganie w większym stopniu zdeterminowane obrazem całości, niż elementami składowymi) - spostrzeganie obrazów zawierających sprzeczne znaczenie (nie adekwatne do naszego doświadczenia) - spostrzeganie „przedmiotów niemożliwych" - efekty następcze. Wszystkie „zjawiska" tego typu dowodzą, że w czasie zbierania informacji wzrokowych (i nie tylko) powstaje integralny obraz spostrzeganej rzeczywistości. Ta rzeczywistość jest czasami zaburzana błędami spostrzegania - iluzjami. Gdy mamy z nimi do czynienia np. w galerii obrazów lub w laboratorium psychologicznym, możemy je traktować jako ciekawostkę lub dzieło sztuki. Gdy jednak złudzenia pojawią się w odbiorze informacji pilota, kontrolera ruchu lotniczego, kierowcy, czy operatora dźwigu konsekwencje mogą być dużo bardziej poważne. Na tego typu złudzenia narażone są osoby wykorzystujące w swej pracy przede wszystkim wzrokowy odbiór informacji. Gdy jest to powiązane z koniecznością śledzenia określonego pola przestrzeni oraz bodźcami wzrokowymi o dużej intensywności, zniekształcenia spostrzegania mogą występować dość często, szczególnie w razie odczuwania dużego obciążenia pracą. (...)

Kobalt w środowisku pracy - zagrożenia i oznaczanie
Ewa Gawęda

Narażenie na kobalt w warunkach przemysłowych występuje w postaci dymów i pyłów. Wchłaniane są one drogą oddechową wywołując głównie zatrucia przewlekłe. W zatruciu przewlekłym najczęściej spotykanymi objawami są: kaszel, stany zapalne jamy nosowo-gardłowej, oskrzeli i płuc oraz zwłóknienie tkanki płucnej. Ponadto obserwuje się niewydolność układu oddechowego i uszkodzenie mięśnia sercowego, obniżenie ciśnienia krwi, anemię, upośledzenie funkcji tarczycy i wiele innych. Ostre zatrucia metalicznym kobaltem zdarzają się rzadko i sprowadzają się do silnych ataków astmy oskrzelowej. Brak jest danych o wchłanianiu metalicznego kobaltu drogą pokarmową i przez skórę. Wiadomo natomiast, że wchłania się on z miejsca podskórnej implantacji. Spotykane są również skórne odczyny alergiczne, szczególnie u osób uczulonych na kobalt, objawiające się głównie wypryskiem kontaktowym na dłoniach. (...)

Oleje mineralne - metody oznaczania
Danuta Kijeńska

Oleje mineralne są mieszaninami ciekłych węglowodorów o długich łańcuchach węglowych i temperaturze wrzenia powyżej 300°C. Skład olejów jest różny, w zależności od pochodzenia ropy i technologii jej przerobu. Zróżnicowanie fizykochemicznych właściwości różnych typów olejów mineralnych powoduje, że są one szeroko stosowane w przemyśle. Stosuje sieje jako smary, środki ochronne przeciw korozji metali, czynniki chłodzące i hartujące, separatory w przemyśle ceramicznym i budowlanym, środki zmiękczające przy produkcji tworzyw sztucznych, surowce napędowe, komponenty kosmetyków i leków. W trakcie procesów technologicznych oleje mineralne wraz z domieszkami i zanieczyszczeniami przechodzą do atmosfery, stanowiąc zagrożenie dla pracowników. W artykule omówiono metody oznaczania olejów mineralnych w powietrzu, ujęte w polskich normach

Czynnik ludzki w bezpieczeństwie pracy. Stary człowiek i może...*)
Krzysztof Kwarecki, Krystyna Zużewicz