Stanowiska pracy
WARUNKI PRACY KONTROLERÓW RUCHU LOTNICZEGO

 

Bezpieczeństwo ruchu lotniczego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2010 str. 10-13

Mgr Inż. Marek Bielski Przegląd Techniczny

W artykule przedstawiono uwagi dotyczące oceny bezpieczeństwa komunikacji lotniczej. Bezpieczeństwo komunikacji lotniczej rozważa się w kontekście ogólnej problematyki zarządzania ryzykiem. W analizie uwzględniono dwa aspekty ryzyka: statyczny – ocena stanu zastanego (safety) i dynamiczny – budowanie systemu (security). Omówione zostały systemy profilaktyczne. W ocenie bezpieczeństwa lotów zwrócono uwagę na czynnik ludzki, co zostało udokumentowane opisem przypadku incydentu lotniczego (case study).



Psychospołeczne warunki pracy kontrolerów ruchu lotniczego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2000 str. 2-6

Mgr Andrzej Najmiec Dr Maria Widerszal-Bazyl Centralny Instytut Ochrony Pracy

Psychologiczna analiza pracy kontrolerów ruchu lotniczego (Costa G., 992; Hopkin D., 1995) do głównych przyczyn stresu - poza dużą odpowiedzialnością, koniecznością szybkiego przetwarzania danych, poważnymi konsekwencjami błędów - zalicza czynniki organizacyjne i społeczne. W tym zakresie wymienia się najczęściej: niejednoznaczny zakres obowiązków, trudne relacje z przełożonymi, brak kontroli nad rozwojem pracy, niskie wynagrodzenie, krytyczną opinię publiczną. W celu sprawdzenia psychospołecznej specyfiki pracy polskich kontrolerów przeprowadzono badania, w których wzięło udział 27 osób (5 kobiet i 22 mężczyzn). Badani kontrolerzy byli przedstawicielami trzech rodzajów stanowisk pracy: kontroli obszaru (12 osób), kontroli zbliżania (9 osób) i kontroli lotniska (9 osób). Minimalny staż pracy badanych kontrolerów wynosił 2 lata, maksymalny - 26 lat. Średnia wieku - 37,5 lat. Aby zdiagnozować czynniki stresorodne, wynikające z psychospołecznych warunków pracy, przeprowadzono badania w zakresie wymagań, kontroli i wsparcia społecznego w pracy krl. Taki zestaw zmiennych wynika z modelu stresu Roberta Karaska (por. Widerszal-Bazyl, 1997), według którego nasilenie stresu jest wypadkową tych trzech dymensji. Wysokie nasilenie stresu występuje w sytuacjach, gdzie wymagania w pracy są duże, a jednocześnie brakuje możliwości wpływu na sytuację pracy oraz wsparcia społecznego. Do pomiaru tych właściwości pracy zastosowano kwestionariusze: 1. Skalę Wymagań w Pracy do pomiaru spostrzeganej wielkości wymagań i stopnia ich uciążliwości (autorstwa Marii Widerszal-Bazyl). 2. Skalę Kontroli w Pracy do pomiaru spostrzeganego zakresu kontroli oraz do badania, na ile dany zakres kontroli ułatwia, a na ile utrudnia pracę (autorstwa Marii Widerszal-Bazyl). 3. Skalę Wsparcia Społecznego w Pracy do pomiaru spostrzeganego wsparcia społecznego w środowisku pracy (autorstwa Romana Cieślaka). W artykule niniejszym przedstawione zostaną najważniejsze wyniki uzyskane w tych badaniach. (...)



Kontrola ruchu lotniczego - gra o bezpieczeństwo
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/1999 str. 16-19

Mgr Andrzej Najmiec Centralny Instytut Ochrony Pracy

Grupa zawodowa kontrolerów ruchu lotniczego (krl) jest dla psychologów jedną z „najciekawszych" grup zawodowych pod względem analizy obciążenia psychicznego w pracy oraz oceny wpływu warunków pracy na zachowanie. Tak duża ilość wymagań percepcyjnych, przetwarzania danych, szybkości reakcji, presji czasu, odporności na sytuacje stresowe i wielu innych skumulowana w środowisku jednej grupy zawodowej jest rzadko spotykana. Prawie każdy doświadczony kontroler ruchu lotniczego przeszedł w swojej karierze przez, co najmniej kilka badań psychologicznych, fizjologicznych, wypełniał różne kwestionariusze i ankiety. Niekiedy to zainteresowanie bywa odbierane przez kontrolerów jako uciążliwe. Z drugiej strony przy odpowiedniej organizacji i akceptacji badań, mogą być traktowane jako zainteresowanie wyróżniające i doceniające ten trudny zawód. Do tego jednak potrzebna jest informacja zwrotna o wynikach badań, co jest jednym z celów niniejszego artykułu. (...)