Pracownia Zagrożeń Elektrostatycznych
 
Opis Jednostki Instytutu
 
Maksymalizuj
Minimalizuj

Pracownia Zagrożeń Elektrostatycznych

 

Podstawą działalności Pracowni stały się badania dr. inż. Zygmunta Grabarczyka z zakresu jonizacji powietrza, elektrycznych własności aerozolu oraz elektrostatycznej filtracji powietrza. W początkowym okresie działalność Pracowni miała charakter dwutorowy - kontynuowano badania nad właściwościami elektrostatycznymi aerozolu atmosferycznego i rozpoczęto prace ukierunkowane na techniczne wspomaganie badań zagrożeń elektrostatycznych w zakładach pracy.

Obecnie podstawowym obszarem badań jest wspomaganie ochrony antyelektrostatycznej i oceny ryzyka zapłonu atmosfer wybuchowych przez wyładowania elektrostatyczne. W ciągu ostatnich 10 lat zrealizowano 8 projektów badawczych i rozwojowych oraz kilkanaście ekspertyz i prac badawczych na rzecz przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych (m.in. dla Airbusa). Laboratorium aktywnie uczestnicy w pracach Komitetu Technicznego 143 Polskiego Komitetu Normalizacyjnego ds. Elektryczności Statycznej, Komitetu Technicznego TC 101 Electrostatics Międzynarodowego Komitetu Elektrotechnicznego (IEC), a także w kierowaniu działalnością Polskiego Komitetu Elektrostatyki SEP (w zakresie zagrożeń elektrostatycznych).

W Pracowni są prowadzone prace nad zastosowaniem metod komputerowych do wspomagania oceny ryzyka wystąpienia zapalających wyładowań elektrostatycznych. Opracowane metody i aparaturę wykorzystano do badań potencjalnego wzrostu depozycji zanieczyszczeń aerozolowych w drogach oddechowych człowieka na skutek elektrostatycznego efektu przyciągania ładunków elektrycznych do obiektów przewodzących („efekt odbić zwierciadlanych"). Zastosowano je do zbadania hipotezy badaczy brytyjskich o potencjalnej możliwości rakotwórczego oddziaływania linii elektroenergetycznych b.w.n. na zwiększenie depozycji w drogach oddechowych atmosferycznych zanieczyszczeń aerozolowych, spowodowane ich elektryzowaniem przez wyładowania ulotowe między przewodami linii. Wykazano, że wzrost stężenia cząstek naelektryzowanych jest zbyt mały, by spowodować statystycznie istotny wzrost depozycji. Przeprowadzono ponadto badania średniego poziomu naelektryzowania świeżych pyłów przemysłowych w celu oceny możliwości dodatkowego zwiększenia depozycji pyłów w drogach oddechowych na skutek elektrostatycznego efektu „odbić zwierciadlanych".

Wykazano nieskuteczność elektrycznych stołowych jonizatorów powietrza powszechnego użytku w zastosowaniu do oczyszczania powietrza. Przeprowadzone pomiary, obliczenia i analiza literatury wykazały, że tzw. jonizacja powietrza (aerojony lekkie rozproszone w powietrzu) nie ma istotnego znaczenia zdrowotnego.

Publikacje
 
Maksymalizuj
Minimalizuj
  • Ptak S., Smalcerz A., Ostrowski P.: Estimation of the energy released during propagating brush discharge, Journal of Electrostatics, 2020, 103, s. 103416
  • Ptak Sz.: Zjawiska elektrostatyczne w środowisku pracy – analiza zagrożeń i studium przypadku, Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka, 2020, 9(588), s. 18-21
  • Ptak S., Smalcerz A., Ostrowski P.: Wybrane zagrożenia elektrostatyczne wywołane wyładowaniami niezupełnymi, Śląskie Wiadomości Elektryczne, 2019, 1(123), s. 4-8
  • Grabarczyk Z.: Zagrożenie zapłonem atmosfer wybuchowych przez elektrostatyczne wyładowania ulotowe, Przemysł Chemiczny, 2014, 93, 2, s. 256-257
  • Grabarczyk Z.: Exposure to electric field from frequency range 0–1 Hz, analysis of human body penetration, Przegląd Elektrotechniczny, 2014, 90, 12 , s. 208-210
  • Grabarczyk Z.: Measurement of electric charge transferred by brush discharge from electrified dielectric or conducting surface – differences and potential source of error, Przegląd Elektrotechniczny, 2013, 89, 12 , s. 314-316
  • Grabarczyk Z.: Laboratory ignition of hydrogen and carbon disulphide in atmospheric air by positive corona discharge, Journal of Electrostatics, 2013, 71, s. 1041-1045
  • Grabarczyk Z.J.: Propozycja metody oceny ekspozycji pracowników na pole elektrostatyczne , Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka, 2013, 9 (504) , s. 25-27
  • Grabarczyk Z.: Electrostatic potential of surface charge - error of the measurements made with electrostatic field mill voltmeter, Przegląd Elektrotechniczny, 2012, 12b, s. 55-57
  • Grabarczyk Z.: Accuracy of the measurement of electric charge transferred during ESD with capacitive loaded discharge electrode, Przegląd Elektrotechniczny, 2011, 12b, s. 57-59
  • Grabarczyk Z., Tarkowski P.: Radioelectronic methods for ESD detection and localization,, Przegląd Elektrotechniczny, 2010, 12, s. 46-48
  • Karpowicz J., Grabarczyk Z.J. : Zagrożenia elektromagnetyczne i elektryczność statyczna , Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka, 2010, 5 (464) , s. 32-35
  • Grabarczyk Z.: Limitation of usage of the relaxation time of low-conducting materials for estimation of decay time of electrostatic charge, Przegląd Elektrotechniczny, 2009, 12, s. 59-60
  • Grabarczyk Z., Kurczewska A.: Elektryczność Statyczna w Strefach Zagrożenia Wybuchem, CIOP-PIB, Warszawa, 2008
  • Grabarczyk Z.J.: Rozdz. 3.3. Zagrożenia elektrostatyczne, (W: Podstawy prewencji wypadkowej), (Pod red.: Zofia Pawłowska ), CIOP-PIB, Warszawa, 2008
  • Grabarczyk Z.J.: The method of the measurement of mean value of the electric charge of aerosol particles 0.3 - 10 μm, Przegląd Elektrotechniczny, 2008, 12b, s. 167-169
  • Grabarczyk Z.J.: Depozycja naelektryzowanych cząsteczek aerozolu w drogach oddechowych, Przegląd Elektrotechniczny, 2006, 12, s. 72-75
  • Grabarczyk Z., Berliński J.: Charging of atmosphere aerosols by AC HV power lines, Journal of Electrostatics, 2005, 63, s. 755-759
  • Grabarczyk Z., Bugajska J.: Lipoatrofia półkolista u pracowników biur, Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka, 2005, 9, s. 20-22
  • Grabarczyk Z.J.: Zagrożenia elektrostatyczne w środowisku pracy, Przegląd Elektrotechniczny, 2005, 12b, s. 63-65
  • Grabarczyk Z.: Effectiveness of indoor air cleaning with corona ionizers, Journal of Electrostatics, 2001, 51-52, s. 278-283
  • Grabarczyk Z.: Frequency characteristic of an aspiration integrating small ion counter with a shielded collector, Journal of Electrostatics, 2001, 51-52, s. 284-289
  • Gryz K., Karpowicz J., Wincenciak S.: Ekspozycja pracowników na stałe i wolnozmienne pola magnetyczne - źródła i zasady oceny, (W: Materiały sesji naukowej wdrażającej i upowszechniającej wyniki zadań badawczych programu wieloletniego (b. SPR-1): Zagrożenia elektromagnetyczne - znowelizowane zasady oceny ekspozycji zawodowej), CIOP, Warszawa, 2001
  • Grabarczyk Z.J.: valuation of the resistance of aspiration small ion counter to noise current induced by large ions, Journal of Aerosol Science, 2000, 31, Supplement 1, s. 867-868
  • Grabarczyk Z.J.: Jonizacja powietrza w środowisku życia i pracy, CIOP, Warszawa, 2000
  • Wolska, A. Bugajska J., Drygała M., Najmiec A., Grabarczyk Z., Augustyńska D.: Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach z komputerami. Poradnik pracodawcy., CIOP, Warszawa, 2000
 
Pracownicy Instytutu
 
Maksymalizuj
Minimalizuj
Projekty
 
Maksymalizuj
Minimalizuj
Badanie energii i mocy strimerów powstających w czasie niezupełnych wyładowań elektrostatycznych (ESD)
Kierownik projektu - dr inż. Szymon Ptak
Wykonawcy -
zobacz więcej
Opracowanie metody i aparatury do oceny zagrożeń elektrostatycznych powodowanych przez wyładowania z naelektryzowanego ciała pracownika
Kierownik projektu - dr inż. Zygmunt Grabarczyk
Wykonawcy -
zobacz więcej
Ocena możliwości inicjacji zapłonu atmosfer wybuchowych o małych energiach zapłonu, na stanowiskach pracy, przez elektrostatyczne wyładowania ulotowe.
Kierownik projektu - dr inż. Zygmunt Grabarczyk
Wykonawcy -
zobacz więcej