Środki ochrony indywidualnej dla MŚP
PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH

Faza 2: DOBÓR ODPOWIEDNICH TYPÓW ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Odzież chroniące przed wciągnięciem w wirujące elementy maszyn
Odzież tego typu powinna być prawidłowo dopasowana do sylwetki użytkownika oraz charakteryzować się zwartą konstrukcją Wszystkie szwy w odzieży stosowanej przy zagrożeniu wciągnięcia w ruchome części maszyn powinny być wewnątrz  odzieży. Zapięcia nie powinny mieć wystających, luźnych końców i powinny być zakryte. Nie może być również zewnętrznych kieszeni. Podczas użytkowania odzież powinna być zawsze zapięta. Właściwości ochronne zachowane są tylko wtedy, gdy podczas pracy nie powstają szczeliny między częściami ubioru.

Obuwie chroniące przed poślizgnięciem
Obuwie tego typu charakteryzuje się bardzo wysoką powierzchnią tarcia. Dodatkowo urzeźbienie powierzchni podeszwy jest tak skonstruowane, że umożliwia odprowadzenie warstwy cieczy i ciał sypkich z podłoża.

Obuwie chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi
Obuwiu tego typu może być wyposażone w różne elementy ochronne, m.in.

- podnoski chroniące palce stopy przed uderzeniem, uciskiem lub zgnieceniem;
- wkładki stalowe chroniące stopę przed przebiciem;
- osłonę śródstopia, chroniąca stopę przed uderzeniem z energią 100 J.



Rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi Do ochrony rąk przed czynnikami chemicznymi należy stosować rękawice pięciopalcowe, szczelne, wykonane z kauczuków naturalnych, syntetycznych lub tworzyw sztucznych. Zastosowanie podszewki dzianinowej, tkaninowej lub floku zwiększa dodatkowo trwałość rękawic, poprawia komfort użytkowania, łatwiejsze staje się również zakładanie i zdejmowanie rękawic.
Rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi powinny być szczelne i  odporne na przenikanie substancji chemicznej, przed którą mają chronić ręce pracownika. Ponadto rękawice te powinny charakteryzować się odpornością mechaniczną (co najmniej odporność na ścieranie i/lub wytrzymałość na rozdzieranie), jak również powinny spełniać wymagania ogólne stawiane rękawicom ochronnym. Przenikanie substancji chemicznej przez rękawice ochronne określa się na podstawie tzw. czasu przebicia materiału rękawicy przez badany związek podczas ciągłego z nim kontaktu. Na podstawie czasu przebicia wyróżnia się sześć klas odpowiadających danemu poziomowi ochrony tj.:

1 klasa > 10 minut,
2 klasa > 30 minut,
3 klasa > 60 minut,
4 klasa > 120 minut,
5 klasa > 240 minut,
6 klasa > 480 minut,


Dobór rękawic chroniących przed czynnikami chemicznymi jest trudny z uwagi na fakt, iż w rzeczywistych warunkach użytkowania pracownik może być narażony na jednoczesne działanie kilku substancji chemicznych.
Przy doborze rękawic chroniących przed czynnikami chemicznymi należy uwzględnić:

- rodzaj i stężenie substancji chemicznej.
- odporność materiału rękawicy na działanie danej substancji szkodliwej,
- czas oddziaływania czynnika szkodliwego
- intensywność występowania czynnika (np. narażenie na działanie kropel ciekłych substancji lub konieczność zanurzania rąk w substancji chemicznej).


Dodatkowo, gdy konieczne jest przenoszenie gładkich, śliskich lub mokrych przedmiotów należy wybierać rękawice moletowane, czyli rękawice posiadające na zewnętrznej powierzchni części chwytnej drobne wypukłości.
Do prac związanych z przenoszeniem mokrych i zaoliwionych przedmiotów można stosować rękawice powleczone tylko w części chwytnej i na palcach. Nie powleczona część grzbietowa rękawic ułatwia cyrkulację powietrza i zapobiega poceniu się rąk. Bardzo często rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi muszą służyć użytkownikowi również jako ochrona przed czynnikami mechanicznymi.

UWAGA: Przenikanie określa się w kombinacji: rękawica ochronna / badany związek chemiczny. Z tego względu podczas doboru należy uwzględnić zalecenia producenta dotyczące odporności rękawic na działanie konkretnych substancji chemicznych.

Sprzęt ochrony oczu i twarzy chroniący przed zagrożeniami mechanicznymi
Środki ochrony oczu i twarzy należy stosować zawsze, gdy występuje narażenie pracowników na odpryski (odlatujące elementy np. drewna, tworzyw sztucznych, metali, betonu, części maszyn  itp.) oraz ryzyko uderzenia o wystające elementy konstrukcji.
Okulary są przeznaczone do ochrony oczu z przodu i z boków. Jeżeli maszyna lub narzędzie ręczne, stwarza zagrożenie uderzeniem odprysków z góry lub z dołu, to powinny zostać użyte gogle lub osłony twarzy.
Gogle (dzięki szczelnemu przyleganiu do obszarów oczodołowych) zapewniają ochronę oczu ze wszystkich kierunków. Jeżeli energia odprysków jest na tyle duża, że istnieje zagrożenie skaleczenia skóry twarzy, powinny zostać użyte osłony twarzy.
Osłony zapewniają ochronę całej twarzy z przodu i z boków, a niektóre wzory chronią twarz również z góry.

Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi
Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi (tzw. lekkimi i średnio ciężkimi) powinny charakteryzować się poziomy skuteczności dla czterech parametrów:

- odporności na ścieranie (4 poziomy skuteczności);
- odporności na przecięcie (5 poziomów);
- wytrzymałości na rozdzieranie (4 poziomy);
- odporności na przekłucie (4 poziomy).


Poziomy skuteczności dla poszczególnych rękawic ustalane są na podstawie wyników badań laboratoryjnych. Im wyższy poziom skuteczności, tym rękawica zapewnia lepszą ochronę.
Rękawice stosowane do ochrony przed lekkimi i średnio ciężkimi urazami mechanicznymi wykonywane są najczęściej ze skóry, tkanin lub dzianin powlekanych tworzywami sztucznymi lub gumą, dzianin poliestrowych, stylonowych, poliamidowych, aramidowych, rdzeniowych.

Ochronniki słuchu
W przypadku gdy brak jest możliwości ograniczenia emisji hałasu lub zastosowania odpowiednich procedur organizacyjnych zapobiegających lub zmniejszających czas ekspozycji pracowników na hałas należy zastosować ochronniki słuchu. Ochronniki słuchu dzieli się na: 

- nauszniki przeciwhałasowe
- wkładki przeciwhałasowe.


UWAGA: Doboru ochronników słuchu należy dokonywać na podstawie wyników pomiarów hałasu na stanowisku pracy.

Obuwie chroniące przed zagrożeniami chemicznymi
Obuwie chroniące przed zagrożeniami chemicznymi powinno być wykonane z materiałów, które są odporne na przesiąkanie bądź przenikanie substancji chemicznych oraz nie zmieniają swoich właściwości fizycznych pod wpływem tych środków. Obuwie o wierzchach skórzanych zależnie od przeznaczenia może mieć cholewkę wykonaną ze skór wodoodpornych, kwasoodpornych lub olejoodpornych, a spody - z gumy naturalnej, polichloroprenu, perbunanu, poliuretanu itp. W razie stałego narażenia stóp i podudzi na działanie płynnych środków chemicznych należy stosować odpowiednio dobrane obuwie całogumowe lub całotworzywowe. Obuwie to może być wykonane z gumy naturalnej, polichloroprenu, polichlorku winylu, poliuretanu czy hypalonu.

Sprzęt ochrony oczu i twarzy chroniący przed zagrożeniami chemicznymi
Kryterium określającym konieczność stosowania sprzętu ochrony oczu i twarzy jest narażenie oczu lub twarzy na działanie substancji szkodliwych. W przypadku stwierdzenia działania toksycznego, drażniącego, wywołującego uczulenia lub oparzenia na skórę należy stosować osłony twarzy lub odpowiedni sprzęt ochrony układu oddechowego.
Gdy substancja szkodliwa działa drażniąco na oczy lub powoduje ryzyko poważnego ich uszkodzenia należy stosować szczelne gogle lub odpowiedni sprzęt ochrony układu oddechowego.
Materiały, z których wykonywany jest sprzęt ochrony oczu i twarzy są odporne na większość substancji chemicznych. Z tego powodu podczas doboru nie ma potrzeby uwzględniania ich odporności chemicznej.
Osłony twarzy można stosować jedynie w przypadku narażenia oczu i twarzy na rozbryzgi cieczy (przypadkowy strumień cieczy powstający np. podczas przelewania ciekłych substancji chemicznych.
Gogle chroniące przed grubymi pyłami należy stosować jeżeli substancja występuje w postaci pyłu o średnicy ziaren większej niż 5 ľm. Ponieważ gogle tego typu często są wyposażone w system wentylacji, nie są zalecane do stosowania przed substancjami o działaniu drażniącym na oczy lub stwarzających ryzyko poważnego uszkodzenia oczu (szczególnie przy stężeniach przekraczających wartości NDS). W takich przypadkach zalecane jest stosowanie szczelnych gogli chroniących przed drobnymi pyłami i gazami lub odpowiednich części twarzowych sprzętu ochrony układu oddechowego.
Gogle chroniące przed gazami i drobnymi pyłami należy stosować jeżeli substancja szkodliwa występuje w postaci gazu lub pyłu o średnicy ziaren mniejszej niż 5 ľm. W przypadku dużych stężeń substancji o działaniu drażniącym na oczy lub stwarzających ryzyko poważnego uszkodzenia oczu wskazane jest stosowanie osłon twarzy ze sprzętem ze wspomaganiem lub wymuszonym przepływem powietrza, skompletowanych z odpowiednimi elementami oczyszczającymi.
Gogle chroniące przed kroplami cieczy należy stosować jeżeli substancja chemiczna występuje w postaci kropel cieczy (ale nie mgły). Podobnie jak w przypadku pyłów jeżeli substancja działa drażniąco na oczy lub stwarza ryzyko poważnego uszkodzenia oczu lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie odpowiedniego sprzętu ochrony układu oddechowego (np. w postaci maski).

Sprzęt ochrony układu oddechowego
Sprzęt zabezpieczający układ oddechowy przeznaczony jest do ochrony pracownika przed wdychaniem niebezpiecznych substancji obecnych w atmosferze stanowiska pracy w formie aerozoli ze stałą fazą rozproszenia (pyłu, dymu) lub aerozoli z ciekłą fazą rozproszenia (mgły), lub też w formie gazu albo pary.
Niektóre typy sprzętu ochrony układu oddechowego przeznaczone są do stosowania w warunkach niedoboru tlenu (poniżej 19% obj.)
Ze względu na szczególnie niebezpieczny dla zdrowia i życia pracownika charakter zagrożeń w postaci niedoboru tlenu lub wchłaniania szkodliwych substancji chemicznych, w celu dokonania prawidłowego doboru sprzętu ochrony układu oddechowego, konieczna jest identyfikacja rodzaju zanieczyszczenia, pod względem jakościowym i ilościowym. Nieprawidłowe dobranie sprzętu ochrony układu oddechowego lub stosowanie tego sprzętu nie zgodnie z jego przeznaczeniem lub poza zakresem jego ochronnego działania, może spowodować poważne zagrożenie dla życia lub zdrowia użytkownika. Wynika to z faktu, że istnieje wiele typów sprzętu ochrony układu oddechowego zaprojektowanych do ochrony przed wyszczególnionymi przez producenta zanieczyszczeniami, w ściśle określonych warunkach użytkowania.

Ze względu na szczególne uciążliwości dla pracownika wynikające ze stosowania sprzętu ochrony układu oddechowego powinien on być stosowany jedynie w ściśle określonych, krótkotrwałych i wyjątkowych sytuacjach, w których nie można zastosować rozwiązań zbiorowych, zapewniających oczyszczanie powietrza lub jego wymianę, a także w przypadku, gdy te działanie nie będą wystarczające do zapewnienia powietrza zdatnego do oddychania. 

 
 
Zobacz także
 
Dokumentacja powypadkowa ON-LINE
interaktywna aplikacja umożliwiająca sporządzenie i wydrukowanie ON-LINE dokumentów powypadkowych